Στις αρχές του 20ού αιώνα η Ευρώπη βρίσκεται σε ειρήνη και ευημερία. Η «Ωραία Εποχή» είναι απόρροια προηγούμενων σημαντικών ιστορικών γεγονότων και εξελίξεων. Τα δίκτυα που δημιουργούνται και εξελίσσονται διακινούν ανθρώπους και τα προϊόντα τους, υλικά και άυλα. Μέσα σε αυτόν τον πολυεπίπεδο κόσμο εφευρίσκεται η ηχογράφηση και η αναπαραγωγή του ήχου. Οι πρώτες δισκογραφικές εταιρείες στέλνουν κινητά συνεργεία κυριολεκτικά σε όλη την οικουμένη, για να ηχογραφήσουν τοπικούς μουσικούς. Το εύρος του ρεπερτορίου είναι ατελείωτο. Η κοσμοπολίτικη συνθήκη μεγάλων αστικών κέντρων ευνοεί τους πολυστυλισμούς και τις πολυμορφικότητες. Αποικιοκρατία, επαναστάσεις, συρράξεις, προσφυγικά ρεύματα∙ το θέατρο, ο κινηματογράφος, το ραδιόφωνο, η φωτογράφιση, οι περιοδείες από ορχήστρες, αλλά και οι κυκλοφορίες στους πάσης φύσεως εμπορικούς διαύλους, μέσα σε έναν κόσμο που εξελίσσεται δυναμικά και ανισότροπα, διαμορφώνουν ένα σύνθετο πλέγμα από «κέντρα» και «περιφέρειες» σε εναλλασσόμενους ρόλους, που θέτουν τα μουσικά ιδιώματα σε κίνηση, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Τα δίκτυα μέσα στα οποία συμμετέχουν οι ελληνόφωνες μουσικές, συνομιλώντας διαρκώς με τους συνένοικούς τους, είναι μεγαλειώδη. Η δισκογραφία έχει ήδη προσφέρει σημαντικά εργαλεία στην κατανόηση των σχέσεων που αναπτύχθηκαν μεταξύ των «εθνικών» ρεπερτορίων. Αποτέλεσμα της εν εξελίξει έρευνας είναι ο «Κοσμοπολιτισμός στην Ελληνική Ιστορική Δισκογραφία».
Η γεωγραφική θέση της Αυστρίας την καθιστά εκ φύσεως επίκεντρο των ευρωπαϊκών εξελίξεων, αλλά και σπουδαίο αγωγό για την διάχυση υλικών και άυλων προϊόντων από πάσα και προς πάσα κατεύθυνση. Εντούτοις, δεν αποτελεί δημοφιλές κομμάτι της ιστοριογραφικής έρευνας που αφορά τις σχέσεις του ελληνόφωνου κόσμου με το εξωτερικό. Πολλώ δε μάλλον στο μουσικολογικό πεδίο, όπου η έρευνα είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Παρόλα αυτά, συχνά η γεωγραφία μιλάει από μόνη της: Η Αυτοκρατορία των Αψβούργων (Αυστρο-Ουγγρική Αυτοκρατορία μετά τον συμβιβασμό του 1867) γειτνίαζε με την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο νότο. Αμφότερες διεκδικούσαν εδάφη της μετέπειτα Γιουγκοσλαβίας, και κυρίως αυτά της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, τα οποία αφενός περιέχουν έναν αξιοσημείωτο μουσουλμανικό πληθυσμό και, αφετέρου, επικοινωνούν άμεσα με την ιστορική περιοχή της Μακεδονίας και το εκεί ελληνόφωνο στοιχείο. Η Βιέννη αποτέλεσε ένα μοναδικό χωνευτήρι πολιτισμών∙ οι τέχνες, με κυρίαρχη τη μουσική, γνώρισαν εκεί μια πρωτόγνωρη ακμή. Ένα ιδιαίτερο θεατρικό είδος, που αναπτύχθηκε από τον 13ο ακόμη αιώνα σε ποικίλες μορφές σε όλη την Ευρώπη, βρίσκεται στο επίκεντρο της βιενέζικης δημιουργίας: το Volkstheater, το λαϊκό θέατρο, που μετέχει σε μια μεγάλη παράδοση κωμικών παραστατικών τεχνών, στις οποίες δεσπόζει η μουσική. Μετά το 1850, με βάση τη σχετική φιλολογία, το είδος αυτό μετασχηματίζεται στην βιενέζικη οπερέτα, που γνωρίζει μία άνευ προηγουμένου δυναμική όσον αφορά την παραγωγή νέων έργων. Σύντομα, σε αυτό το δίκτυο θα εισέλθει και η δισκογραφία και μαζί με την ήδη ισχυρή πραγματικότητα των μουσικών εκδοτικών οίκων θα συμβάλουν στην μαζική διάχυση της βιενέζικης οπερέτας, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική. Εκτός των άλλων, πρωταγωνιστικό στοιχείο των έργων αυτών είναι και το βαλς, το οποίο αποτελεί σήμα κατατεθέν της αυστριακής πρωτεύουσας – βασικό εξαγωγικό της πολιτιστικό προϊόν σε όλον τον κόσμο. Στην εξέλιξη αυτή, ο ρόλος που διαδραμάτισε η οικογένεια των Στράους ήταν καταλυτικός. Οι τάσεις αυτές καταφθάνουν και οικειοποιούνται από τον ελληνόφωνο κόσμο, ο οποίος τις ενσωματώνει στις δικές του συνθήκες. Σε κάθε περίπτωση, η διακίνηση μουσικών αποτελεί ήδη πραγματικότητα πριν τον 20ό αιώνα, με τις περιοδείες των θεατρικών και μουσικών παραστάσεων αλλά και με τα δίκτυα των μουσικών εκδοτικών οίκων. Η δισκογραφία όχι μόνο εισχωρεί σε αυτό το πλαίσιο, αλλά διαδραματίζει και καίριο ρόλο στον μετασχηματισμό του. Θα πρέπει, επίσης, να σημειωθεί πως σε ποικίλες περιπτώσεις, συχνά και λόγω της μεγάλης επιτυχίας που γνώρισαν τα τραγούδια διεθνώς, το δίκτυο που τελικά προκύπτει είναι εξαιρετικά σύνθετο και δεν αφορά μόνο τις ελληνο-αυστριακές σχέσεις.
Η εν λόγω ηχογράφηση αποτελεί διασκευή με ελληνικούς στίχους του Buffo-Duett Franzi - Lothar "Lehn' deine Wang' an Meine Wang", γνωστό και ως "Piccolo! Piccolo!", από τη δεύτερη πράξη της τρίπρακτης αυστριακής οπερέτας "Ein Walzertraum" (Ονειρώδες βαλς), σε μουσική του Oscar Straus (Βιέννη, Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, 6 Μαρτίου 1870 - Bad Ischl, Αυστρία 11 Ιανουαρίου 1954).
Το γερμανικό λιμπρέτο των Leopold Jacobson (30 Ιουνίου 1873 ή 1878, Czernowitz της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, σημερινό Chernivtsi, Ουκρανία - 23 Φεβρουαρίου 1943, γκέτο Theresienstadt, σημερινό Terezín, Τσεχία) και Felix Dörmann (Βιέννη, 29 Μαΐου 1870, Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία - Βιέννη, 26 Οκτωβρίου 1928) βασίζεται στη νουβέλα του Ηans Müller-Einigen "Nux, der Prinzgemahl", η οποία περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Buch der Abenteuer που εκδόθηκε το 1905 από τον Fleischel στο Βερολίνο.
Η γερμανική παρτιτούρα, για φωνή και πιάνο, εκδόθηκε στη Λειψία το 1907 από τον L. Doblinger.
Η οπερέτα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 2 Μαρτίου 1907 στο Carltheatre της Βιέννης. Γνώρισε μεγάλη επιτυχία και ανέβηκε, διασκευασμένη σε διάφορες γλώσσες, σε αρκετές πόλεις του κόσμου. Ενδεικτικά:
Στις 26 Νοεμβρίου 1907 παρουσιάστηκε στο Király Színház της Βουδαπέστης με τον τίτλο "Varázskeringő".
Στις ΗΠΑ με τον τίτλο "A Waltz Dream" έκανε πρεμιέρα στο Chestnut Street Opera House της Φιλαδέλφεια στις 6 Ιανουαρίου 1908 και στις 27 του ίδιου μήνα παρουσιάστηκε στο Broadway Theatre της Νέας Υόρκης, ολοκληρώνοντας 111 παραστάσεις (δες εδώ).
Δύο περίπου μήνες αργότερα, στις 7 Μαρτίου 1908, ανέβηκε, με τον ίδιο τίτλο, στο Hicks Theatre του Λονδίνου (δες εδώ).
Στη Γαλλία, παρουσιάστηκε με τον τίτλο "Rêve de valse" στις 3 Μαρτίου 1910 στο Théâtre Apollo του Παρισιού.
Η οπερέτα αποτέλεσε τη βάση για τρεις κινηματογραφικές ταινίες, δύο ευρωπαϊκές και μία αμερικανική:
- Στις 4 Δεκεμβρίου 1918 ξεκινά τις προβολές στις κινηματογραφικές αίθουσες η ουγγρική ταινία "Varázskeringő"
- Εφτά περίπου χρόνια αργότερα, στις 18 Δεκεμβρίου 1925 η γερμανική ταινία "Ein Walzertraum", παρουσιάζεται στις αίθουσες του Βερολίνου
- Τον Μάιο του 1931 θα κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη η αμερικανική ταινία "The Smiling Lieutenant", σε σκηνοθεσία του Γερμανού Ernst Lubitsch.
Το ντουέτο "Piccolo! Piccolo!", είτε στη μορφή τραγουδιού είτε σε ορχηστρική μορφή, ηχογραφήθηκε αρκετές φορές στην ιστορική δισκογραφία (για εκτελέσεις στην Ευρώπη δες εδώ). Ενδεικτικά:
- "Piccolo! Piccolo! tsin, tsin, tsin!", Mizzi Jezel - Richard Waldemar, Carltheatre της Βιέννης, Μάρτιος 1907 (Odeon Vx 2351 - X 63001 & X 51693). Σε αυτή την ηχογράφηση, βασίστηκε το tonbild (ταινία πρώιμου κινηματογράφου με συγχρονισμένο ήχο) του 1908 "Ein Walzertraum: Piccolo", της γερμανικής εταιρείας Deutsche Bioscope GmbH (Berlin), με τους Dora Kepplinger (;) και Richard Waldemar.
- "Piccolo - Duett aus Walzertraum", Vally Paak - Richard Waldemar, Βιέννη, Ιούνιος 1907 (Gramophone 10901u - 2-44208)
- "Piccolo, piccolo, tsin, tsin, tsin", Favorite-Orchester, Βερολίνο 1907 (Favorite 147-t - 1-13137)
- "Piccolo", Elise Stevenson - Frank C. Stanley, πιθανόν Κάμντεν, Νέα Υερσέη, 11 Φεβρουαρίου 1908 (Victor B-5067 -5390 & 16066)
- "A Waltz Dream: Piccolo, piccolo", Charles Capper (σφύριγμα), Λονδίνο, 1908 (Gramophone 7848e - 9382)
Η οπερέτα, με τον τίτλο «Ονειρώδες βαλς», παρουσιάστηκε στην Ελλάδα κατά τη θερινή περίοδο του 1909 από τον θίασο του Γιάννη Παπαϊωάννου Ελληνική Οπερέτα στο Νέον Θέατρο (για άλλες ελληνικές παραστάσεις δες εδώ).
Την ίδια περιόδο, το καλοκαίρι του 1909, η βιεννέζικη οπερέτα παιζόταν στην Αθήνα από δύο ακόμα θιάσους: έναν που παρουσίαζε το έργο στο Θέατρο Αρνιώτη στα ιταλικά και μία τρίτη εκδοχή από βιεννέζικο θίασο που ανέβηκε στις 13/26 Ιουνίου 1909 στο Φάληρο (Μάμαλης, 2019: 68).
Στην ελληνική ιστορική δισκογραφία, διασκευή του ντουέτου, με τον τίτλο «Και πέφτεις και σηκώνεσαι», ηχογραφήθηκε από τον Γουλιέλμο Μοζάρα στη Νέα Υόρκη τον Οκτώβριο του 1923 (Okeh S-71917 - 28004-B).
Ελληνική παρτιτούρα με αποσπάσματα από την οπερέτα, ανάμεσά τους και το ντουέτο της παρούσας ηχογράφησης (βλ. εδώ και εδώ στη σελ. 14), εκδόθηκαν το 1907 στην Αθήνα από τον Μιχαήλ Γαϊτάνο.
Την ευθύνη της ηχογράφησης, η οποία επανεκδόθηκε στις ΗΠΑ από τη Victor (63526), είχε ο ηχολήπτης Arthur Clarke (για περισσότερα βλ. http://www.recordingpioneers.com).
Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης
Στις αρχές του 20ού αιώνα η Ευρώπη βρίσκεται σε ειρήνη και ευημερία. Η «Ωραία Εποχή» είναι απόρροια προηγούμενων σημαντικών ιστορικών γεγονότων και εξελίξεων. Τα δίκτυα που δημιουργούνται και εξελίσσονται διακινούν ανθρώπους και τα προϊόντα τους, υλικά και άυλα. Μέσα σε αυτόν τον πολυεπίπεδο κόσμο εφευρίσκεται η ηχογράφηση και η αναπαραγωγή του ήχου. Οι πρώτες δισκογραφικές εταιρείες στέλνουν κινητά συνεργεία κυριολεκτικά σε όλη την οικουμένη, για να ηχογραφήσουν τοπικούς μουσικούς. Το εύρος του ρεπερτορίου είναι ατελείωτο. Η κοσμοπολίτικη συνθήκη μεγάλων αστικών κέντρων ευνοεί τους πολυστυλισμούς και τις πολυμορφικότητες. Αποικιοκρατία, επαναστάσεις, συρράξεις, προσφυγικά ρεύματα∙ το θέατρο, ο κινηματογράφος, το ραδιόφωνο, η φωτογράφιση, οι περιοδείες από ορχήστρες, αλλά και οι κυκλοφορίες στους πάσης φύσεως εμπορικούς διαύλους, μέσα σε έναν κόσμο που εξελίσσεται δυναμικά και ανισότροπα, διαμορφώνουν ένα σύνθετο πλέγμα από «κέντρα» και «περιφέρειες» σε εναλλασσόμενους ρόλους, που θέτουν τα μουσικά ιδιώματα σε κίνηση, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Τα δίκτυα μέσα στα οποία συμμετέχουν οι ελληνόφωνες μουσικές, συνομιλώντας διαρκώς με τους συνένοικούς τους, είναι μεγαλειώδη. Η δισκογραφία έχει ήδη προσφέρει σημαντικά εργαλεία στην κατανόηση των σχέσεων που αναπτύχθηκαν μεταξύ των «εθνικών» ρεπερτορίων. Αποτέλεσμα της εν εξελίξει έρευνας είναι ο «Κοσμοπολιτισμός στην Ελληνική Ιστορική Δισκογραφία».
Η γεωγραφική θέση της Αυστρίας την καθιστά εκ φύσεως επίκεντρο των ευρωπαϊκών εξελίξεων, αλλά και σπουδαίο αγωγό για την διάχυση υλικών και άυλων προϊόντων από πάσα και προς πάσα κατεύθυνση. Εντούτοις, δεν αποτελεί δημοφιλές κομμάτι της ιστοριογραφικής έρευνας που αφορά τις σχέσεις του ελληνόφωνου κόσμου με το εξωτερικό. Πολλώ δε μάλλον στο μουσικολογικό πεδίο, όπου η έρευνα είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Παρόλα αυτά, συχνά η γεωγραφία μιλάει από μόνη της: Η Αυτοκρατορία των Αψβούργων (Αυστρο-Ουγγρική Αυτοκρατορία μετά τον συμβιβασμό του 1867) γειτνίαζε με την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο νότο. Αμφότερες διεκδικούσαν εδάφη της μετέπειτα Γιουγκοσλαβίας, και κυρίως αυτά της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, τα οποία αφενός περιέχουν έναν αξιοσημείωτο μουσουλμανικό πληθυσμό και, αφετέρου, επικοινωνούν άμεσα με την ιστορική περιοχή της Μακεδονίας και το εκεί ελληνόφωνο στοιχείο. Η Βιέννη αποτέλεσε ένα μοναδικό χωνευτήρι πολιτισμών∙ οι τέχνες, με κυρίαρχη τη μουσική, γνώρισαν εκεί μια πρωτόγνωρη ακμή. Ένα ιδιαίτερο θεατρικό είδος, που αναπτύχθηκε από τον 13ο ακόμη αιώνα σε ποικίλες μορφές σε όλη την Ευρώπη, βρίσκεται στο επίκεντρο της βιενέζικης δημιουργίας: το Volkstheater, το λαϊκό θέατρο, που μετέχει σε μια μεγάλη παράδοση κωμικών παραστατικών τεχνών, στις οποίες δεσπόζει η μουσική. Μετά το 1850, με βάση τη σχετική φιλολογία, το είδος αυτό μετασχηματίζεται στην βιενέζικη οπερέτα, που γνωρίζει μία άνευ προηγουμένου δυναμική όσον αφορά την παραγωγή νέων έργων. Σύντομα, σε αυτό το δίκτυο θα εισέλθει και η δισκογραφία και μαζί με την ήδη ισχυρή πραγματικότητα των μουσικών εκδοτικών οίκων θα συμβάλουν στην μαζική διάχυση της βιενέζικης οπερέτας, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική. Εκτός των άλλων, πρωταγωνιστικό στοιχείο των έργων αυτών είναι και το βαλς, το οποίο αποτελεί σήμα κατατεθέν της αυστριακής πρωτεύουσας – βασικό εξαγωγικό της πολιτιστικό προϊόν σε όλον τον κόσμο. Στην εξέλιξη αυτή, ο ρόλος που διαδραμάτισε η οικογένεια των Στράους ήταν καταλυτικός. Οι τάσεις αυτές καταφθάνουν και οικειοποιούνται από τον ελληνόφωνο κόσμο, ο οποίος τις ενσωματώνει στις δικές του συνθήκες. Σε κάθε περίπτωση, η διακίνηση μουσικών αποτελεί ήδη πραγματικότητα πριν τον 20ό αιώνα, με τις περιοδείες των θεατρικών και μουσικών παραστάσεων αλλά και με τα δίκτυα των μουσικών εκδοτικών οίκων. Η δισκογραφία όχι μόνο εισχωρεί σε αυτό το πλαίσιο, αλλά διαδραματίζει και καίριο ρόλο στον μετασχηματισμό του. Θα πρέπει, επίσης, να σημειωθεί πως σε ποικίλες περιπτώσεις, συχνά και λόγω της μεγάλης επιτυχίας που γνώρισαν τα τραγούδια διεθνώς, το δίκτυο που τελικά προκύπτει είναι εξαιρετικά σύνθετο και δεν αφορά μόνο τις ελληνο-αυστριακές σχέσεις.
Η εν λόγω ηχογράφηση αποτελεί διασκευή με ελληνικούς στίχους του Buffo-Duett Franzi - Lothar "Lehn' deine Wang' an Meine Wang", γνωστό και ως "Piccolo! Piccolo!", από τη δεύτερη πράξη της τρίπρακτης αυστριακής οπερέτας "Ein Walzertraum" (Ονειρώδες βαλς), σε μουσική του Oscar Straus (Βιέννη, Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, 6 Μαρτίου 1870 - Bad Ischl, Αυστρία 11 Ιανουαρίου 1954).
Το γερμανικό λιμπρέτο των Leopold Jacobson (30 Ιουνίου 1873 ή 1878, Czernowitz της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, σημερινό Chernivtsi, Ουκρανία - 23 Φεβρουαρίου 1943, γκέτο Theresienstadt, σημερινό Terezín, Τσεχία) και Felix Dörmann (Βιέννη, 29 Μαΐου 1870, Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία - Βιέννη, 26 Οκτωβρίου 1928) βασίζεται στη νουβέλα του Ηans Müller-Einigen "Nux, der Prinzgemahl", η οποία περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Buch der Abenteuer που εκδόθηκε το 1905 από τον Fleischel στο Βερολίνο.
Η γερμανική παρτιτούρα, για φωνή και πιάνο, εκδόθηκε στη Λειψία το 1907 από τον L. Doblinger.
Η οπερέτα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 2 Μαρτίου 1907 στο Carltheatre της Βιέννης. Γνώρισε μεγάλη επιτυχία και ανέβηκε, διασκευασμένη σε διάφορες γλώσσες, σε αρκετές πόλεις του κόσμου. Ενδεικτικά:
Στις 26 Νοεμβρίου 1907 παρουσιάστηκε στο Király Színház της Βουδαπέστης με τον τίτλο "Varázskeringő".
Στις ΗΠΑ με τον τίτλο "A Waltz Dream" έκανε πρεμιέρα στο Chestnut Street Opera House της Φιλαδέλφεια στις 6 Ιανουαρίου 1908 και στις 27 του ίδιου μήνα παρουσιάστηκε στο Broadway Theatre της Νέας Υόρκης, ολοκληρώνοντας 111 παραστάσεις (δες εδώ).
Δύο περίπου μήνες αργότερα, στις 7 Μαρτίου 1908, ανέβηκε, με τον ίδιο τίτλο, στο Hicks Theatre του Λονδίνου (δες εδώ).
Στη Γαλλία, παρουσιάστηκε με τον τίτλο "Rêve de valse" στις 3 Μαρτίου 1910 στο Théâtre Apollo του Παρισιού.
Η οπερέτα αποτέλεσε τη βάση για τρεις κινηματογραφικές ταινίες, δύο ευρωπαϊκές και μία αμερικανική:
- Στις 4 Δεκεμβρίου 1918 ξεκινά τις προβολές στις κινηματογραφικές αίθουσες η ουγγρική ταινία "Varázskeringő"
- Εφτά περίπου χρόνια αργότερα, στις 18 Δεκεμβρίου 1925 η γερμανική ταινία "Ein Walzertraum", παρουσιάζεται στις αίθουσες του Βερολίνου
- Τον Μάιο του 1931 θα κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη η αμερικανική ταινία "The Smiling Lieutenant", σε σκηνοθεσία του Γερμανού Ernst Lubitsch.
Το ντουέτο "Piccolo! Piccolo!", είτε στη μορφή τραγουδιού είτε σε ορχηστρική μορφή, ηχογραφήθηκε αρκετές φορές στην ιστορική δισκογραφία (για εκτελέσεις στην Ευρώπη δες εδώ). Ενδεικτικά:
- "Piccolo! Piccolo! tsin, tsin, tsin!", Mizzi Jezel - Richard Waldemar, Carltheatre της Βιέννης, Μάρτιος 1907 (Odeon Vx 2351 - X 63001 & X 51693). Σε αυτή την ηχογράφηση, βασίστηκε το tonbild (ταινία πρώιμου κινηματογράφου με συγχρονισμένο ήχο) του 1908 "Ein Walzertraum: Piccolo", της γερμανικής εταιρείας Deutsche Bioscope GmbH (Berlin), με τους Dora Kepplinger (;) και Richard Waldemar.
- "Piccolo - Duett aus Walzertraum", Vally Paak - Richard Waldemar, Βιέννη, Ιούνιος 1907 (Gramophone 10901u - 2-44208)
- "Piccolo, piccolo, tsin, tsin, tsin", Favorite-Orchester, Βερολίνο 1907 (Favorite 147-t - 1-13137)
- "Piccolo", Elise Stevenson - Frank C. Stanley, πιθανόν Κάμντεν, Νέα Υερσέη, 11 Φεβρουαρίου 1908 (Victor B-5067 -5390 & 16066)
- "A Waltz Dream: Piccolo, piccolo", Charles Capper (σφύριγμα), Λονδίνο, 1908 (Gramophone 7848e - 9382)
Η οπερέτα, με τον τίτλο «Ονειρώδες βαλς», παρουσιάστηκε στην Ελλάδα κατά τη θερινή περίοδο του 1909 από τον θίασο του Γιάννη Παπαϊωάννου Ελληνική Οπερέτα στο Νέον Θέατρο (για άλλες ελληνικές παραστάσεις δες εδώ).
Την ίδια περιόδο, το καλοκαίρι του 1909, η βιεννέζικη οπερέτα παιζόταν στην Αθήνα από δύο ακόμα θιάσους: έναν που παρουσίαζε το έργο στο Θέατρο Αρνιώτη στα ιταλικά και μία τρίτη εκδοχή από βιεννέζικο θίασο που ανέβηκε στις 13/26 Ιουνίου 1909 στο Φάληρο (Μάμαλης, 2019: 68).
Στην ελληνική ιστορική δισκογραφία, διασκευή του ντουέτου, με τον τίτλο «Και πέφτεις και σηκώνεσαι», ηχογραφήθηκε από τον Γουλιέλμο Μοζάρα στη Νέα Υόρκη τον Οκτώβριο του 1923 (Okeh S-71917 - 28004-B).
Ελληνική παρτιτούρα με αποσπάσματα από την οπερέτα, ανάμεσά τους και το ντουέτο της παρούσας ηχογράφησης (βλ. εδώ και εδώ στη σελ. 14), εκδόθηκαν το 1907 στην Αθήνα από τον Μιχαήλ Γαϊτάνο.
Την ευθύνη της ηχογράφησης, η οποία επανεκδόθηκε στις ΗΠΑ από τη Victor (63526), είχε ο ηχολήπτης Arthur Clarke (για περισσότερα βλ. http://www.recordingpioneers.com).
Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης
© 2019 ΑΡΧΕΙΟ ΚΟΥΝΑΔΗ
