Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Κουνάδη (2010, 3: 33): «Η "Χήρα" είναι ένα από τα παλαιότερα σμυρναίικα που έχουν καταγραφεί και έχει περάσει αρκετές φορές στη δισκογραφία με αλλαγές στους στίχους και διαφορετική μελωδία. [...]
Ο Λαίλιος Καρακάσης το καταγράφει στην μελέτη του "Λαϊκά τραγούδια και χοροί της Σμύρνης":
"Η "χήρα" που έκαψε καρδιές και περνά περήφανη και ασυγκίνητη από τον Φασουλά ενώ ακούει να βγαίνη από τα βάθη της ταβέρνας του Πολύδωρου το τραγουδιστό αναστέναγμα:
Χήρα, ναλλάξης όνομα, χήρα να μη σε λένε, αμάν!
Γιατ’ έκανες τα μάτια μου καθημερνώς να κλαίνε
Χήρα, ναλλάξης όνομα, να μη σε λένε χήρα,
γιατί κι εγώ γεννήθηκα στον κόσμο δίχως μοίρα!"
[...]
Στην Αθήνα "Η χήρα" εμφανίζεται τουλάχιστον από το 1887 αφού καταγράφεται σε ρεπορτάζ της Νέας Εφημερίδας (16/7/1887). Μετά από δέκα χρόνια επανεμφανίζεται στην Εστία (26/1/1997), όπως μας πληροφορεί ο Θ. Χατζηπανταζής στο βιβλίο του "Της Ασιάτιδος μούσης ερασταί" (εκδόσεις Στιγμή, 1986, Αθήνα), το τραγούδι το λέει η αγνώστων λοιπών στοιχείων Καλλιόπη (αδήλωτος καταγωγής και προελεύσεως):
Χήρα να αλλάξεις τ’ όνομα, χήρα να μη σε λένε,
γιατ’ έκανες τα μάτια μου μέρα και νύχτα κλαίνε.
Κλαίγω και λέγω τ’ έγινε η τόση μας αγάπη,
σαν αστραπή ’στον ουρανό εβρόντηξε κι εχάθη.
Εγώ’ μαι τσ’ αστραπής παιδί και της βροντής εγγόνι,
σα θέλω καίγω και βροντώ, σα θέλω ρίχνω χιόνι.
Αυτά τα δυο τα ωραία σου ματάκια που τα ηύρες;
Και με αυτά με πλάνεψες και σκλάβα σου μ’ επήρες».
Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Κουνάδη (2010, 3: 33): «Η "Χήρα" είναι ένα από τα παλαιότερα σμυρναίικα που έχουν καταγραφεί και έχει περάσει αρκετές φορές στη δισκογραφία με αλλαγές στους στίχους και διαφορετική μελωδία. [...]
Ο Λαίλιος Καρακάσης το καταγράφει στην μελέτη του "Λαϊκά τραγούδια και χοροί της Σμύρνης":
"Η "χήρα" που έκαψε καρδιές και περνά περήφανη και ασυγκίνητη από τον Φασουλά ενώ ακούει να βγαίνη από τα βάθη της ταβέρνας του Πολύδωρου το τραγουδιστό αναστέναγμα:
Χήρα, ναλλάξης όνομα, χήρα να μη σε λένε, αμάν!
Γιατ’ έκανες τα μάτια μου καθημερνώς να κλαίνε
Χήρα, ναλλάξης όνομα, να μη σε λένε χήρα,
γιατί κι εγώ γεννήθηκα στον κόσμο δίχως μοίρα!"
[...]
Στην Αθήνα "Η χήρα" εμφανίζεται τουλάχιστον από το 1887 αφού καταγράφεται σε ρεπορτάζ της Νέας Εφημερίδας (16/7/1887). Μετά από δέκα χρόνια επανεμφανίζεται στην Εστία (26/1/1997), όπως μας πληροφορεί ο Θ. Χατζηπανταζής στο βιβλίο του "Της Ασιάτιδος μούσης ερασταί" (εκδόσεις Στιγμή, 1986, Αθήνα), το τραγούδι το λέει η αγνώστων λοιπών στοιχείων Καλλιόπη (αδήλωτος καταγωγής και προελεύσεως):
Χήρα να αλλάξεις τ’ όνομα, χήρα να μη σε λένε,
γιατ’ έκανες τα μάτια μου μέρα και νύχτα κλαίνε.
Κλαίγω και λέγω τ’ έγινε η τόση μας αγάπη,
σαν αστραπή ’στον ουρανό εβρόντηξε κι εχάθη.
Εγώ’ μαι τσ’ αστραπής παιδί και της βροντής εγγόνι,
σα θέλω καίγω και βροντώ, σα θέλω ρίχνω χιόνι.
Αυτά τα δυο τα ωραία σου ματάκια που τα ηύρες;
Και με αυτά με πλάνεψες και σκλάβα σου μ’ επήρες».
© 2019 ΑΡΧΕΙΟ ΚΟΥΝΑΔΗ