Και γιατί δεν μας το λες

Το τραγούδι βασίζεται στη μελωδία «Μπουρνοβαλιός μανές» ή «Μανέ Μπουρνοβαλιά», ο οποίος ηχογραφήθηκε αρκετές φορές, σε διάφορες παραλλαγές και με διαφορετικούς στίχους, στην ελληνική ιστορική δισκογραφία. Ενδεικτικά:

«Βουρνοβαλίτικο», Πέτρος Ζουναράκης με αρμόνικα, μαντολίνο και κιθάρα, Κωνσταντινούπολη, Αύγουστος - Σεπτέμβριος 1906 (Zonophone 1589r X-102826 και Gramophone 14-12951). 
«Με την αδιαφορίαν σου», Αντ. Κανδρής, Αθήνα, 1908 (Ο Απόλλων 204 A-204).
«Βουρνοβαλιός μανές», Γ. Τσανάκας Εστουδιαντίνα Σμυρναϊκή, πιθανώς Θεσσαλονίκη, 1909 (Odeon XSC-67 54733).
«Μανέ Μπουρνοβαλιά», Λευτέρης (Μενεμενλής), Κωνσταντινούπολη, 10 Φεβρουαρίου 1911 (Favorite 4491t 1-55019).
«Μπουρνοβαλιό», Μαρίκα Παπαγκίκα και Κώστα Παπαγκίκας (τσίμπαλο), Μάρκος Σιφνιός (τσέλο), Αλέξης Ζούμπας (βιολί),  Νέα Υόρκη, Απρίλιος 1927 (Columbia W205568-3 – 56061-F και Columbia UK 11610).
– «Η χήρα», Λεωνίδας Σμυρνιός με βιολί, ούτι και σαντούρι, Νέα Υόρκη, 11 Απριλίου 1927 (Victor CVE 38450-2 – 68808-B).
«Και γιατί δεν μας το λες», Γιώργος Κατσαρός (Θεολογίτης), Κάμντεν, Νέα Υερσέη, 18 Μαΐου 1928 (Victor CVE 45055-2 7-59065-B, ανατυπώσεις: RCA Victor 38-3067-B και Orthophonic S-685-B), παρούσα ηχογράφηση.
«Μπουρνοβαλιά μανές», Κώστας Καρίπης – Λαϊκή Ορχήστρα, Αθήνα, 1928 (Odeon GO-589 GA-1268 / A 190131 b & ανατύπωση Columbia USA G-7057-F).
«Μανές Μπουρνοβαλιός», Αντώνης Νταλγκάς [Διαμαντίδης] – Ορχήστρα λαϊκή, Αθήνα, 1928 (His Master's Voice BF-1746 AO 223).
«Μπουρνοβαλιά», Βαγγέλης Σωφρονίου – Λαϊκή Ορχήστρα, Αθήνα, 1929 (Columbia UK 20669 18059).
«Μα γιατί δεν μας το λες», Γιώργος Νοδέος συνοδεία πιάνου-μπάντζου, Αθήνα, 1928 ή 1929 (Odeon Go 829-2 GA 1420 / A 190248 b).

Στην ετικέτα του δίσκου αναγράφεται «Ρεμπέτικο». Συχνά, στο γλωσσάρι των ρεμπετόφιλων ο όρος «ρεμπέτικο» ταυτίζεται με πολύ συγκεκριμένες προδιαγραφές. Το ρεμπέτικο έχει ταυτιστεί με τον Πειραιά, και σημαία του αποτελεί το μπουζούκι. Από την άλλη, συχνά στην δημόσια σφαίρα αναφέρεται και η σχολή του «σμυρνέικου ρεμπέτικου», είτε ως μια κατηγοριοποίηση του είδους, είτε ως ο πρόδρομός του. Και όμως, η ιστορική δισκογραφία, δηλαδή τα δισκάκια που ξεκίνησαν να ηχογραφούνται από τα τέλη του 19ου αιώνα σε όλον τον κόσμο, με πρωτόγονο εξοπλισμό και τεχνικές, φανερώνουν μια διαφορετική πραγματικότητα. Η έρευνα σε αυτά τα τεκμήρια της ιστορικής δισκογραφίας φανερώνει πως ο όρος «ρεμπέτικο» ξεκινάει να τυπώνεται στις ετικέτες των δίσκων περίπου το 1912, σε ελληνικές ηχογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Μέχρι στιγμής, έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 80 ηχογραφήματα, στην ετικέτα των οποίων αναγράφεται ο όρος. Δύο είναι τα εντυπωσιακά στοιχεία: αφενός, οι ηχογραφήσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν την δεκαετία του 1910, του 1920 και του 1930. Ο Βαμβακάρης ξεκινάει να ηχογραφεί στην Αθήνα το 1933. Άρα, δεν μπορεί να ταυτιστεί, εύκολα και αποκλειστικά, η δική του δισκογραφική καριέρα με τον όρο. Τουναντίον, η λέξη «ρεμπέτικο» αρχίζει και εξαφανίζεται από τις ετικέτες, μετά το 1933. Αφετέρου, μια ακρόαση των μουσικών έργων που χαρακτηρίστηκαν στην ετικέτα ως «ρεμπέτικα», ξαφνιάζει. Κανένα από αυτά τα ηχογραφήματα δεν περιέχει μπουζούκι. Επιπλέον, ένα κομμάτι των μουσικών έργων δεν «κοιτάζει» στα ανατολικά. Συνολικά, τα μέχρι τώρα ευρήματα αφορούν ηχογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, στην Αθήνα, τη Νέα Υόρκη και το Σικάγο. Φαίνεται πως ο όρος υπήρξε μάλλον επινόηση της δισκογραφίας, της πρώιμης αυτής βιομηχανίας του ήχου, της οποίας οι αποφάσεις καθόρισαν πολλές φορές τις εξελίξεις, σχετικά με το ιστορικό αυτό ρεπερτόριο και τον τρόπο με τον οποίο αυτό έφτασε στα αυτιά μας.

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
Άγνωστος
Τραγουδιστές:
Κατσαρός (Θεολογίτης) Γιώργος
Ορχήστρα-Εκτελεστές:
Κιθάρα [Κατσαρός (Θεολογίτης) Γιώργος]
Χρονολογία ηχογράφησης:
18/5/1928
Τόπος ηχογράφησης:
Κάμντεν, Νέα Υερσέη
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Εκδότης:
Victor
Αριθμός καταλόγου:
7-59065-B
Αριθμός μήτρας:
CVE 45055-2
Διάρκεια:
4:36
Θέση τεκμηρίου:
Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη
Φυσική περιγραφή:
Δίσκος 12'' (30 εκατοστών)
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
Vi_59065_KaiGiatiDenMasToLes
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Και γιατί δεν μας το λες", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=4236
Στίχοι:
Της θάλασσας βαστώ κακιά, αμάν αμάν, του βαποριού αμάχη
που πήρε την αγάπη μου, αμάν αμάν, και τηνε χαίρουντ’ άλλοι

Και γιατί δε μας το λες, βρε
τον πόνο που ’χεις κι όλο κλαις
βρε και γιατί δε μ’ άνοιξες
παρά το τζάμι σφάλισες

Πανάθεμά τη τη στιγμή, κορίτσι μου, πανάθεμα την ώρα
όπου σε πρωτογνώρισα, μικρούλα μου, σε τούτη δα τη χώρα

Και γιατί δε μας το λες, βρε
τον πόνο που ’χεις κι όλο κλαις

Το τραγούδι βασίζεται στη μελωδία «Μπουρνοβαλιός μανές» ή «Μανέ Μπουρνοβαλιά», ο οποίος ηχογραφήθηκε αρκετές φορές, σε διάφορες παραλλαγές και με διαφορετικούς στίχους, στην ελληνική ιστορική δισκογραφία. Ενδεικτικά:

«Βουρνοβαλίτικο», Πέτρος Ζουναράκης με αρμόνικα, μαντολίνο και κιθάρα, Κωνσταντινούπολη, Αύγουστος - Σεπτέμβριος 1906 (Zonophone 1589r X-102826 και Gramophone 14-12951). 
«Με την αδιαφορίαν σου», Αντ. Κανδρής, Αθήνα, 1908 (Ο Απόλλων 204 A-204).
«Βουρνοβαλιός μανές», Γ. Τσανάκας Εστουδιαντίνα Σμυρναϊκή, πιθανώς Θεσσαλονίκη, 1909 (Odeon XSC-67 54733).
«Μανέ Μπουρνοβαλιά», Λευτέρης (Μενεμενλής), Κωνσταντινούπολη, 10 Φεβρουαρίου 1911 (Favorite 4491t 1-55019).
«Μπουρνοβαλιό», Μαρίκα Παπαγκίκα και Κώστα Παπαγκίκας (τσίμπαλο), Μάρκος Σιφνιός (τσέλο), Αλέξης Ζούμπας (βιολί),  Νέα Υόρκη, Απρίλιος 1927 (Columbia W205568-3 – 56061-F και Columbia UK 11610).
– «Η χήρα», Λεωνίδας Σμυρνιός με βιολί, ούτι και σαντούρι, Νέα Υόρκη, 11 Απριλίου 1927 (Victor CVE 38450-2 – 68808-B).
«Και γιατί δεν μας το λες», Γιώργος Κατσαρός (Θεολογίτης), Κάμντεν, Νέα Υερσέη, 18 Μαΐου 1928 (Victor CVE 45055-2 7-59065-B, ανατυπώσεις: RCA Victor 38-3067-B και Orthophonic S-685-B), παρούσα ηχογράφηση.
«Μπουρνοβαλιά μανές», Κώστας Καρίπης – Λαϊκή Ορχήστρα, Αθήνα, 1928 (Odeon GO-589 GA-1268 / A 190131 b & ανατύπωση Columbia USA G-7057-F).
«Μανές Μπουρνοβαλιός», Αντώνης Νταλγκάς [Διαμαντίδης] – Ορχήστρα λαϊκή, Αθήνα, 1928 (His Master's Voice BF-1746 AO 223).
«Μπουρνοβαλιά», Βαγγέλης Σωφρονίου – Λαϊκή Ορχήστρα, Αθήνα, 1929 (Columbia UK 20669 18059).
«Μα γιατί δεν μας το λες», Γιώργος Νοδέος συνοδεία πιάνου-μπάντζου, Αθήνα, 1928 ή 1929 (Odeon Go 829-2 GA 1420 / A 190248 b).

Στην ετικέτα του δίσκου αναγράφεται «Ρεμπέτικο». Συχνά, στο γλωσσάρι των ρεμπετόφιλων ο όρος «ρεμπέτικο» ταυτίζεται με πολύ συγκεκριμένες προδιαγραφές. Το ρεμπέτικο έχει ταυτιστεί με τον Πειραιά, και σημαία του αποτελεί το μπουζούκι. Από την άλλη, συχνά στην δημόσια σφαίρα αναφέρεται και η σχολή του «σμυρνέικου ρεμπέτικου», είτε ως μια κατηγοριοποίηση του είδους, είτε ως ο πρόδρομός του. Και όμως, η ιστορική δισκογραφία, δηλαδή τα δισκάκια που ξεκίνησαν να ηχογραφούνται από τα τέλη του 19ου αιώνα σε όλον τον κόσμο, με πρωτόγονο εξοπλισμό και τεχνικές, φανερώνουν μια διαφορετική πραγματικότητα. Η έρευνα σε αυτά τα τεκμήρια της ιστορικής δισκογραφίας φανερώνει πως ο όρος «ρεμπέτικο» ξεκινάει να τυπώνεται στις ετικέτες των δίσκων περίπου το 1912, σε ελληνικές ηχογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Μέχρι στιγμής, έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 80 ηχογραφήματα, στην ετικέτα των οποίων αναγράφεται ο όρος. Δύο είναι τα εντυπωσιακά στοιχεία: αφενός, οι ηχογραφήσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν την δεκαετία του 1910, του 1920 και του 1930. Ο Βαμβακάρης ξεκινάει να ηχογραφεί στην Αθήνα το 1933. Άρα, δεν μπορεί να ταυτιστεί, εύκολα και αποκλειστικά, η δική του δισκογραφική καριέρα με τον όρο. Τουναντίον, η λέξη «ρεμπέτικο» αρχίζει και εξαφανίζεται από τις ετικέτες, μετά το 1933. Αφετέρου, μια ακρόαση των μουσικών έργων που χαρακτηρίστηκαν στην ετικέτα ως «ρεμπέτικα», ξαφνιάζει. Κανένα από αυτά τα ηχογραφήματα δεν περιέχει μπουζούκι. Επιπλέον, ένα κομμάτι των μουσικών έργων δεν «κοιτάζει» στα ανατολικά. Συνολικά, τα μέχρι τώρα ευρήματα αφορούν ηχογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, στην Αθήνα, τη Νέα Υόρκη και το Σικάγο. Φαίνεται πως ο όρος υπήρξε μάλλον επινόηση της δισκογραφίας, της πρώιμης αυτής βιομηχανίας του ήχου, της οποίας οι αποφάσεις καθόρισαν πολλές φορές τις εξελίξεις, σχετικά με το ιστορικό αυτό ρεπερτόριο και τον τρόπο με τον οποίο αυτό έφτασε στα αυτιά μας.

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
Άγνωστος
Τραγουδιστές:
Κατσαρός (Θεολογίτης) Γιώργος
Ορχήστρα-Εκτελεστές:
Κιθάρα [Κατσαρός (Θεολογίτης) Γιώργος]
Χρονολογία ηχογράφησης:
18/5/1928
Τόπος ηχογράφησης:
Κάμντεν, Νέα Υερσέη
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Εκδότης:
Victor
Αριθμός καταλόγου:
7-59065-B
Αριθμός μήτρας:
CVE 45055-2
Διάρκεια:
4:36
Θέση τεκμηρίου:
Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη
Φυσική περιγραφή:
Δίσκος 12'' (30 εκατοστών)
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
Vi_59065_KaiGiatiDenMasToLes
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Και γιατί δεν μας το λες", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=4236
Στίχοι:
Της θάλασσας βαστώ κακιά, αμάν αμάν, του βαποριού αμάχη
που πήρε την αγάπη μου, αμάν αμάν, και τηνε χαίρουντ’ άλλοι

Και γιατί δε μας το λες, βρε
τον πόνο που ’χεις κι όλο κλαις
βρε και γιατί δε μ’ άνοιξες
παρά το τζάμι σφάλισες

Πανάθεμά τη τη στιγμή, κορίτσι μου, πανάθεμα την ώρα
όπου σε πρωτογνώρισα, μικρούλα μου, σε τούτη δα τη χώρα

Και γιατί δε μας το λες, βρε
τον πόνο που ’χεις κι όλο κλαις

Σχετικά τεκμήρια

Δείτε επίσης