Μη σ' εμάλωσ' η μαμά σου

PDF cannot be displayed, please update.

Από την αρχαιότητα, η μουσική καταγραφή αποτέλεσε τον καθαυτό τρόπο οπτικής αναπαράστασης του ηχητικού φαινομένου, άλλοτε με λεπτομέρεια και άλλοτε υπό την μορφή οδηγού. Διαχρονικά, η οπτική αποτύπωση της μουσικής υπήρξε ο μοναδικός τρόπος για την αποθήκευση και την διατήρησή της στο χρόνο, αλλά και το αποκλειστικό μέσο για την αναπαραγωγή της. Σε κάθε περίπτωση, η οπτική μεταφορά θα πρέπει να λογιστεί ως επικουρικό εργαλείο, καθώς η προφορική διάδοση και η αποθήκευση στην μνήμη των καλλιτεχνών αποτέλεσαν τις πλέον διαχρονικές τεχνικές για την διάχυση της μουσικής μέσα στον χρόνο και τον χώρο. Κατά την επονομαζόμενη σήμερα «κλασική» μουσική περίοδο της Ευρώπης, με τα ισχυρότατα κέντρα παραγωγής της, όπως οι σημερινές Αυστρία, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία, και ειδικά στην πορεία της προς τον Ρομαντισμό, η μουσική καταγραφή, η παρτιτούρα, λογίστηκε από ορισμένους συνθέτες ως η καθαυτή ενσάρκωση του έργου τους.

Όπως είναι λογικό, στον νεωτερικό καπιταλιστικό κόσμο, η μουσική καταγραφή, ως το βασικό εργαλείο υποστασιοποίησης της μουσικής, ενέταξε υπό την σκέπη της και ρεπερτόρια τα οποία δεν συνδέθηκαν, δεν διαδόθηκαν και δεν λειτούργησαν με βάση την καταγραφή τους. Αυτό πρόσφερε στα κέντρα πώλησης μουσικών προϊόντων ένα πρόσθετο εργαλείο για την επέκταση του δικτύου δράσης τους: οι μη-λόγιες μουσικές απέκτησαν έναν πρόσφορο τρόπο διακίνησής τους, ενισχύοντας την δημοφιλία τους, ακόμη και σε τόπους πολύ μακρινούς από αυτούς της αρχικής τους δημιουργίας. Στα τέλη του 19ου αιώνα, όμως, το φαινόμενο της ηχογράφησης και αναπαραγωγής του ήχου ήρθε να αναδιατάξει τις σχέσεις, και να αποδιοργανώσει το status quo των εκδοτικών οίκων, διεκδικώντας κομμάτι της αγοράς, προσφέροντας ένα προϊόν εξαιρετικά πιο ολοκληρωμένο και άμεσο. Οι εκδοτικοί οίκοι προσπάθησαν μεν να αντιδράσουν με νομικά μέτρα, κατέστην όμως αδύνατη η ανακοπή της δυναμικής του νέου φαινομένου: η επικράτηση της εμπορικής δισκογραφίας είναι πλέον γεγονός, στο μεγαλύτερο κομμάτι του 20ού αιώνα.

Όσον αφορά τις μη-λόγιες μουσικές, οι εμπορικές έντυπες παρτιτούρες αποτελούν εκδόσεις των μουσικών κειμένων τραγουδιών ή ορχηστρικών κομματιών (για την εκδοτική δραστηριότητα στην Ελλάδα βλ. Lerch-Kalavrytinos, 2003: 4-5). Για τις ανάγκες των παρτιτουρών τα τραγούδια διασκευάζονταν κυρίως (αλλά όχι μόνο) για πιάνο ή για πιάνο και φωνή, σε γενικές γραμμές χωρίς σύνθετα εκτελεστικά ζητούμενα. Οι πολυοργανικές ή οι τεχνικά απαιτητικές ενορχηστρώσεις αποφεύγονταν συστηματικά. Κάτω από τις νότες της μελωδικής ανάπτυξης των τραγουδιστικών μερών τυπώνονταν οι στίχοι και, ενίοτε, και μεταφράσεις τους σε άλλες γλώσσες. Ως επί το πλείστον, οι παρτιτούρες είναι δίφυλλες ή τετράφυλλες και συνοδεύονται από το φιλοτεχνημένο με σχετική θεματολογία εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο.

Η εν λόγω τετρασέλιδη παρτιτούρα περιέχει το τραγούδι «Μη σ' εμάλωσ' η μαμά σου», σε μουσική του De Courtis και στίχους του Γ. Δ. Λαμπρυνίδου. Πρόκειται για διασκευή του ναπολιτάνικου τραγουδιού «Torna a Surriento», σε μουσική του Ernesto De Curtis και στίχους του αδερφού του, Giambattista De Curtis.

Στο μονόχρωμο εξώφυλλο, το οποίο κοσμεί σχέδιο άνδρα και γυναίκας με φόντο φυσικό τοπίο, αναγράφεται ο τίτλος, ο συνθέτης, ο Έλληνας στιχουργός, ο εκδότης και «Άσμα εν συνοδεία κλειδοκυμβάλου».

Το μουσικό κείμενο αποτελείται από σύστημα τριών πενταγράμμων (δύο για πιάνο και ένα για φωνή) και συνοδεύεται από τους στίχους στην ελληνική γλώσσα καθώς και σε μεταγραφή στο λατινικό αλφάβητο. Στο κάτω μέρος των σελίδων του μουσικού κειμένου αναγράφεται ο κωδικός «S.239. C.»

Στο μονόχρωχο οπισθόφυλλο αναγράφονται οι στίχοι της δεύτερης στροφής (στα ελληνικά και σε μεταγραφή στο λατινικό αλφάβητο).

Το τραγούδι διασκευάστηκε, επίσης, στα ελληνικά με άλλους στίχους και με τον τίτλο «Γυρίσε πίσω», ή «Κοίταξε η φύσις γύρω», με τον οποίο εκδόθηκε σε παρτιτούρα και ηχογραφήθηκε.

Για περισσότερα σχετικά με το τραγούδι και τις εκδοχές του βλέπε εδώ.

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
[Ναπολιτάνικοι στίχοι: De Curtis Giambattista]
Ελληνικοί στίχοι: Λαμπρυνίδης Γ. Δ.
Τόπος έκδοσης:
Κωνσταντινούπολη
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Πρώτες λέξεις:
Πες μ' αγάπη μου τι έχεις
Εκδότης:
S. Christidis, Péra. Cité de Péra No 22, Constantinople
Κωδικός έκδοσης:
S. 239 C.
Φυσική περιγραφή:
Χαρτί, 33 x 24,8 εκ., 4 σελίδες, καλή κατάσταση
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
202310221533
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Μη σ' εμάλωσ' η μαμά σου", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=11296
Στίχοι:
Πες μ' αγάπη μου τι έχεις κι είσαι τόσο λυπημένη
μη σ' εμάλωσ' η μαμά σου κι είσαι φως μου δακρυσμένη
Αν σ' εμάλωσ' η μαμά σου γιατί αγαπάς εμένα
πες της να σου πει πουλί μου τι της έχω καμωμένα

Ξέχασέ τα όλα φως μου κι έλα δω στην αγκαλιά μου
να σου σβήσουνε οι πόνοι μέσα στα τρελά φιλιά μου
Έλα δω σιμά και πες μου αν πονεί για με η καρδιά σου
κι άστην φως μου να μαλώνει η σκληρόκαρδη μαμά σου

Έλα, έλα δω! και μη δακρύζεις φως μου
το πώς πονώ για σε αχ! να σου πω!

Μη δακρύζεις άγγελέ μου που η μαμά σου σε μαλώνει
γιατί κάθε δάκρυό σου την καρδιά μου την πληγώνει
Γέλα πως γελούσες πρώτα, μη πικραίνεσαι πουλί μου
γιατί σαν σε βλέπω έτσι νιώθω πόνο στην ψυχή μου

PDF cannot be displayed, please update.

Από την αρχαιότητα, η μουσική καταγραφή αποτέλεσε τον καθαυτό τρόπο οπτικής αναπαράστασης του ηχητικού φαινομένου, άλλοτε με λεπτομέρεια και άλλοτε υπό την μορφή οδηγού. Διαχρονικά, η οπτική αποτύπωση της μουσικής υπήρξε ο μοναδικός τρόπος για την αποθήκευση και την διατήρησή της στο χρόνο, αλλά και το αποκλειστικό μέσο για την αναπαραγωγή της. Σε κάθε περίπτωση, η οπτική μεταφορά θα πρέπει να λογιστεί ως επικουρικό εργαλείο, καθώς η προφορική διάδοση και η αποθήκευση στην μνήμη των καλλιτεχνών αποτέλεσαν τις πλέον διαχρονικές τεχνικές για την διάχυση της μουσικής μέσα στον χρόνο και τον χώρο. Κατά την επονομαζόμενη σήμερα «κλασική» μουσική περίοδο της Ευρώπης, με τα ισχυρότατα κέντρα παραγωγής της, όπως οι σημερινές Αυστρία, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία, και ειδικά στην πορεία της προς τον Ρομαντισμό, η μουσική καταγραφή, η παρτιτούρα, λογίστηκε από ορισμένους συνθέτες ως η καθαυτή ενσάρκωση του έργου τους.

Όπως είναι λογικό, στον νεωτερικό καπιταλιστικό κόσμο, η μουσική καταγραφή, ως το βασικό εργαλείο υποστασιοποίησης της μουσικής, ενέταξε υπό την σκέπη της και ρεπερτόρια τα οποία δεν συνδέθηκαν, δεν διαδόθηκαν και δεν λειτούργησαν με βάση την καταγραφή τους. Αυτό πρόσφερε στα κέντρα πώλησης μουσικών προϊόντων ένα πρόσθετο εργαλείο για την επέκταση του δικτύου δράσης τους: οι μη-λόγιες μουσικές απέκτησαν έναν πρόσφορο τρόπο διακίνησής τους, ενισχύοντας την δημοφιλία τους, ακόμη και σε τόπους πολύ μακρινούς από αυτούς της αρχικής τους δημιουργίας. Στα τέλη του 19ου αιώνα, όμως, το φαινόμενο της ηχογράφησης και αναπαραγωγής του ήχου ήρθε να αναδιατάξει τις σχέσεις, και να αποδιοργανώσει το status quo των εκδοτικών οίκων, διεκδικώντας κομμάτι της αγοράς, προσφέροντας ένα προϊόν εξαιρετικά πιο ολοκληρωμένο και άμεσο. Οι εκδοτικοί οίκοι προσπάθησαν μεν να αντιδράσουν με νομικά μέτρα, κατέστην όμως αδύνατη η ανακοπή της δυναμικής του νέου φαινομένου: η επικράτηση της εμπορικής δισκογραφίας είναι πλέον γεγονός, στο μεγαλύτερο κομμάτι του 20ού αιώνα.

Όσον αφορά τις μη-λόγιες μουσικές, οι εμπορικές έντυπες παρτιτούρες αποτελούν εκδόσεις των μουσικών κειμένων τραγουδιών ή ορχηστρικών κομματιών (για την εκδοτική δραστηριότητα στην Ελλάδα βλ. Lerch-Kalavrytinos, 2003: 4-5). Για τις ανάγκες των παρτιτουρών τα τραγούδια διασκευάζονταν κυρίως (αλλά όχι μόνο) για πιάνο ή για πιάνο και φωνή, σε γενικές γραμμές χωρίς σύνθετα εκτελεστικά ζητούμενα. Οι πολυοργανικές ή οι τεχνικά απαιτητικές ενορχηστρώσεις αποφεύγονταν συστηματικά. Κάτω από τις νότες της μελωδικής ανάπτυξης των τραγουδιστικών μερών τυπώνονταν οι στίχοι και, ενίοτε, και μεταφράσεις τους σε άλλες γλώσσες. Ως επί το πλείστον, οι παρτιτούρες είναι δίφυλλες ή τετράφυλλες και συνοδεύονται από το φιλοτεχνημένο με σχετική θεματολογία εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο.

Η εν λόγω τετρασέλιδη παρτιτούρα περιέχει το τραγούδι «Μη σ' εμάλωσ' η μαμά σου», σε μουσική του De Courtis και στίχους του Γ. Δ. Λαμπρυνίδου. Πρόκειται για διασκευή του ναπολιτάνικου τραγουδιού «Torna a Surriento», σε μουσική του Ernesto De Curtis και στίχους του αδερφού του, Giambattista De Curtis.

Στο μονόχρωμο εξώφυλλο, το οποίο κοσμεί σχέδιο άνδρα και γυναίκας με φόντο φυσικό τοπίο, αναγράφεται ο τίτλος, ο συνθέτης, ο Έλληνας στιχουργός, ο εκδότης και «Άσμα εν συνοδεία κλειδοκυμβάλου».

Το μουσικό κείμενο αποτελείται από σύστημα τριών πενταγράμμων (δύο για πιάνο και ένα για φωνή) και συνοδεύεται από τους στίχους στην ελληνική γλώσσα καθώς και σε μεταγραφή στο λατινικό αλφάβητο. Στο κάτω μέρος των σελίδων του μουσικού κειμένου αναγράφεται ο κωδικός «S.239. C.»

Στο μονόχρωχο οπισθόφυλλο αναγράφονται οι στίχοι της δεύτερης στροφής (στα ελληνικά και σε μεταγραφή στο λατινικό αλφάβητο).

Το τραγούδι διασκευάστηκε, επίσης, στα ελληνικά με άλλους στίχους και με τον τίτλο «Γυρίσε πίσω», ή «Κοίταξε η φύσις γύρω», με τον οποίο εκδόθηκε σε παρτιτούρα και ηχογραφήθηκε.

Για περισσότερα σχετικά με το τραγούδι και τις εκδοχές του βλέπε εδώ.

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
[Ναπολιτάνικοι στίχοι: De Curtis Giambattista]
Ελληνικοί στίχοι: Λαμπρυνίδης Γ. Δ.
Τόπος έκδοσης:
Κωνσταντινούπολη
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Πρώτες λέξεις:
Πες μ' αγάπη μου τι έχεις
Εκδότης:
S. Christidis, Péra. Cité de Péra No 22, Constantinople
Κωδικός έκδοσης:
S. 239 C.
Φυσική περιγραφή:
Χαρτί, 33 x 24,8 εκ., 4 σελίδες, καλή κατάσταση
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
202310221533
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Μη σ' εμάλωσ' η μαμά σου", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=11296
Στίχοι:
Πες μ' αγάπη μου τι έχεις κι είσαι τόσο λυπημένη
μη σ' εμάλωσ' η μαμά σου κι είσαι φως μου δακρυσμένη
Αν σ' εμάλωσ' η μαμά σου γιατί αγαπάς εμένα
πες της να σου πει πουλί μου τι της έχω καμωμένα

Ξέχασέ τα όλα φως μου κι έλα δω στην αγκαλιά μου
να σου σβήσουνε οι πόνοι μέσα στα τρελά φιλιά μου
Έλα δω σιμά και πες μου αν πονεί για με η καρδιά σου
κι άστην φως μου να μαλώνει η σκληρόκαρδη μαμά σου

Έλα, έλα δω! και μη δακρύζεις φως μου
το πώς πονώ για σε αχ! να σου πω!

Μη δακρύζεις άγγελέ μου που η μαμά σου σε μαλώνει
γιατί κάθε δάκρυό σου την καρδιά μου την πληγώνει
Γέλα πως γελούσες πρώτα, μη πικραίνεσαι πουλί μου
γιατί σαν σε βλέπω έτσι νιώθω πόνο στην ψυχή μου

Σχετικά τεκμήρια

Δείτε επίσης