Στις αρχές του 20ού αιώνα η Ευρώπη βρίσκεται σε ειρήνη και ευημερία. Η «Ωραία Εποχή» είναι απόρροια προηγούμενων σημαντικών ιστορικών γεγονότων και εξελίξεων. Τα δίκτυα που δημιουργούνται και εξελίσσονται διακινούν ανθρώπους και τα προϊόντα τους, υλικά και άυλα. Μέσα σε αυτόν τον πολυεπίπεδο κόσμο εφευρίσκεται η ηχογράφηση και η αναπαραγωγή του ήχου. Οι πρώτες δισκογραφικές εταιρείες στέλνουν κινητά συνεργεία κυριολεκτικά σε όλη την οικουμένη, για να ηχογραφήσουν τοπικούς μουσικούς. Το εύρος του ρεπερτορίου είναι ατελείωτο. Η κοσμοπολίτικη συνθήκη μεγάλων αστικών κέντρων ευνοεί τους πολυστυλισμούς και τις πολυμορφικότητες. Αποικιοκρατία, επαναστάσεις, συρράξεις, προσφυγικά ρεύματα∙ το θέατρο, ο κινηματογράφος, το ραδιόφωνο, η φωτογράφιση, οι περιοδείες από ορχήστρες, αλλά και οι κυκλοφορίες στους πάσης φύσεως εμπορικούς διαύλους, μέσα σε έναν κόσμο που εξελίσσεται δυναμικά και ανισότροπα, διαμορφώνουν ένα σύνθετο πλέγμα από «κέντρα» και «περιφέρειες» σε εναλλασσόμενους ρόλους, που θέτουν τα μουσικά ιδιώματα σε κίνηση, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το δίκτυο μέσα στο οποίο συμμετέχει το ελληνόφωνο αστικό λαϊκό τραγούδι, συνομιλώντας διαρκώς με τους συνένοικούς του, είναι μεγαλειώδες. Η δισκογραφία έχει ήδη προσφέρει σημαντικά εργαλεία στην κατανόηση των σχέσεων που αναπτύχθηκαν μεταξύ των «εθνικών» ρεπερτορίων. Αποτέλεσμα της εν εξελίξει έρευνας είναι ο «Kοσμοπολιτισμός στην Ελληνική Ιστορική Δισκογραφία».

Στην πρώιμη περίοδο της δισκογραφίας δεν υπάρχει προηγούμενο μοντέλο διαχείρισης. Η κάθε εταιρεία δημιουργεί τα δικά της δίκτυα, τα οποία θα της επιτρέψουν να πρωταγωνιστήσει δυναμικά στην αγορά. Δημιουργούνται καινούργιες ειδικότητες και επαγγέλματα, ενώ προκύπτουν και νέα δεδομένα ή η ανάγκη για επικαιροποίηση παλαιότερων, με σοβαρότερο αυτό της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η τελευταία, μέχρι τότε, αφορούσε ως επί τω πλείστον τις έντυπες εμπορικές παρτιτούρες και τα δικαιώματα των εκδοτών. Η δισκογραφία όχι μόνο ενσωματώνεται σε αυτό το πλαίσιο, αλλά παίζει καίριο ρόλο στον μετασχηματισμό του. Αυτή τη φορά το δίκτυο ρυθμίζεται προγραμματιστικά, υπό διαφορετικούς όρους και δια μέσω νέων ατραπών. Η διακίνηση μουσικών αποτελούσε ήδη πραγματικότητα πριν τον 20ό αιώνα, με τις περιοδείες των θεατρικών και μουσικών παραστάσεων αλλά και με τα δίκτυα των μουσικών εκδοτικών οίκων. Αν και τα λαϊκά ρεπερτόρια κατέχουν ένα πολύ σοβαρό κομμάτι στο κεφαλαιώδες ζήτημα της μετακίνησης μουσικών σκοπών από τόπο σε τόπο, και στην οικειοποίηση, ηχογράφηση και συχνά πλήρη ένταξή τους σε ρεπερτόρια άλλων εθνοπολιτισμικών ομάδων, τα λόγια μουσικά μορφώματα μετέχουν, επίσης, σε αυτό το δίκτυο μεταφοράς: συμφωνικά ή σολιστικά έργα, άριες, ντουέτα και τρίο από κάθε λογής όπερες, αλλά και τραγούδια συνθετών όπως ο Schubert, μεταφράζονται και ηχογραφούνται σε άλλες γλώσσες, συχνά μάλιστα με διαφοροποιημένα ορχηστρικά σύνολα. Οι «κλασικές» μουσικές, προερχόμενες κυρίως από τον γερμανόφωνο, τον ιταλόφωνο και τον γαλλόφωνο κόσμο, δια των νέων εργαλείων διάχυσης που προσφέρει η δισκογραφία, επιζητούν όχι απλώς να εισχωρήσουν πλέον στις διεθνείς αγορές ως νέο μέσο, αλλά να μπουν, στην πραγματικότητα, μέσα στα ίδια τα σπίτια των ανθρώπων.

Η εν λόγω ηχογράφηση αφορά την άρια του Mario Cavaradossi "E lucevan le stelle" (Και τα αστέρια έλαμπαν) από την τρίτη πράξη της όπερας «Τόσκα», σε μουσική του Giacomo Puccini και λιμπρέτο των Luigi Illica - Giuseppe Giacosa. Η τρίπρακτη όπερα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Teatro Costanzi της Ρώμης στις 14 Ιανουαρίου 1900, με τον Ιταλό τενόρο Emilio De Marchi στο ρόλο του Mario.

Το ιταλικό λιμπρέτο βασίζεται στο γαλλικό δράμα του Victorien Sardou "La Tosca", το οποίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 24 Νοεμβρίου 1887 στο Théâtre de la Porte Saint-Martin στο Παρίσι, με τη Σάρα Μπερνάρ στον ομώνυμο ρόλο.

Δύο από τις παλιότερες ηχογραφήσεις της άριας είναι αυτές που πραγματοποίησαν στο Μιλάνο το 1902 οι Ιταλοί τενόροι Carlo Caffetto (Gramophone 4272a - 52399) και Enrico Caruso (11 Απριλίου 1902, Gramophone 1790b - 5010 91009 52349 DA547 VA29).

Η άρια ηχογραφήθηκε και διασκευάστηκε αναρίθμητες φορές στην ιστορική δισκογραφία με διάφορες μορφές και σε διάφορες γλώσσες και τόπους. Για εκτελέσεις βλ. εδώ, εδώ και εδώ, στη βάση δεδομένων που προέκυψε από την έρευνα του Alan Kelly καθώς και στην ιστοσελίδα του αρχείου του Yuri Bernikov.

Ανέβηκε για πρώτη φορά από την Εθνική Λυρική Σκηνή στο θερινό θέατρο της πλατείας Κλαυθμώνος στις 27 Αυγούστου 1942, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Τον ομώνυμο ρόλο ερμήνευσε η 18χρονη τότε Ελπίδα Καλογεροπούλου, μετέπειτα Μαρία Κάλλας, στην πρώτη της συμμετοχή ως πρωταγωνίστρια σε παράσταση όπερας.

Στην ελληνική ιστορική δισκογραφία ηχογραφήθηκε, είτε στα ελληνικά είτε στα ιταλικά, από τον Αντώνη Μελιτσιάνο, τον Ιωάννη Κοκκίνη, τον Οδυσσέα Λάππα, τον Κώστα Μυλωνά (παρούσα ηχογράφηση), τον Λύσανδρο Ιωαννίδη, τον Κώστα Πετρόπουλο, τον Γιώργο Κανάκη, τον Αντώνη Δελένδα κ.ά., ενώ διασκευή με ελληνικούς στίχους μικρού αποσπάσματος από την άρια τραγούδησε ο Πέτρος Κυριακός στο «Ρωμαίικο γλέντι».

Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης