Η Γκόλφω

Ακόμα δεν έχουν καταλήξει οι μελετητές αν τα τραγούδια που αναφέρονται στην «Γκόλφω» περιλαμβάνονται στην προφορική δημοτική παράδοση και προϋπήρχαν του ομώνυμου εμβληματικού δραματικού ειδυλλίου (1893) του Σπυρίδωνος Περεσιάδη (βλ. το κείμενο εδώ) ή αν δημιουργήθηκαν μεταγενέστερα λόγω της μεγάλης απήχησης που γνώρισε το έργο. Πάντως, όπως σημειώνει ο Μίμης Βάλσας  (βλ. Μίμης Βάλσας, Το Νεοελληνικό Θέατρο: Από το 1453 έως το 1900, εισ., μετ. Χαρά Μπακονικόλα-Γεωργοπούλου, Ειρμός, Αθήνα 1994,σελ. 456-457): «ο Περεσιάδης διέθετε ένα πολύ σπάνιο αίσθημα του ρυθμού των δημοτικών τραγουδιών και της γλώσσας της ορεινής Ελλάδας. […] Τηρουμένων των αναλογιών, μπαίνουμε στον πειρασμό να πούμε ότι τα κωμειδύλλιά του είναι δραματοποιημένα δημοτικά τραγούδια».
Αναφέρει η Τάνια Νεοφύτου για τη μακρόχρονη επιτυχημένη πορεία της "Γκόλφως" (βλ. Τάνια Νεοφύτου, «Η Γκόλφω του Σπ. Περεσιάδη και οι σκηνικές αναζητήσεις του Σίμου Κακάλα και του Νίκου Καραθάνου: φύση, φως και σκότος», Παράβασις, Επιστημονικό Περιοδικό Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Αθηνών, τόμ. 13/2, Αθήνα 2015, σελ. 95-96): «Το έργο γράφτηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε στην Ακράτα από ερασιτέχνες το Μάιο του 1893, ενώ επαγγελματικά, ανέβηκε στις 10 Αυγούστου 1894 στην Αθήνα, στο θέατρο «Παράδεισος», από τον θίασο «Πρόοδος» του Δημήτρη Κοτοπούλη. Τον Ιανουάριο του 1895 παρουσιάστηκε στην Πάτρα και το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς στην Αθήνα από δυο θέατρα ταυτόχρονα. Στη συνέχεια παρουσιάστηκε σε όλα τα μεγάλα και μικρά κέντρα του ελεύθερου και υπόδουλου ελληνισμού, ενώ παίχτηκε και από ελληνικούς θιάσους στην Κωνσταντινούπολη. Από τότε συνδέθηκε με την ιστορία των μπουλουκιών, θεωρήθηκε μια από τις δημοφιλέστερες επιλογές ρεπερτορίου των θιάσων, το 1909 έγινε μυθιστόρημα από τον Αριστείδη Ν. Κυριακό, το 1914 γυρίστηκε σε ελληνική ταινία από τον Κωνσταντίνο Μπαχατόρη, μετατράπηκε σε ζακυνθινή ομιλία, παρουσιάστηκε ως δρώμενο της Αποκριάς και το 1936 ανέβηκε ως οπερέτα στην Αλεξάνδρεια. Επίσης, το 1938, Έλληνες αυτοεξόριστοι στο Παρίσι, με υπόδειξη του Γάλλου ελληνιστή Pernot, την παρουσίασαν στο θέατρο «Champs Elysées» με το σκεπτικό ότι η παράσταση ενός έργου, με ευρύτατη λαϊκή απήχηση, θα αποτελούσε ένα είδος διαμαρτυρίας στη δικτατορία του Μεταξά. Από τότε συνδέθηκε συχνά με το είδος της διαμαρτυρίας κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής (1941-1944) και αργότερα, με πιο χαρακτηριστική την παράσταση του Ελληνικού Λαϊκού Θεάτρου του Μάνου Κατράκη, το 1967. Μετά τη Μεταπολίτευση, το 1974, η Γκόλφω ανεβαίνει ως επιθεώρηση από το Ελεύθερο Θέατρο με τον τίτλο Μια ζωή Γκόλφω. Στον κινηματογράφο, το έργο μεταφέρθηκε για δεύτερη φορά το 1955 με τεράστια κινηματογραφική και εμπορική επιτυχία. Ακόμη, στην κινηματογραφική ταινία Ο θίασος του Θόδωρου Αγγελόπουλου, το 1975, η Γκόλφω ήταν το έργο που έπαιζε ο περιοδεύων θίασος. Στη ζωγραφική, η ιστορία του Τάσου και της Γκόλφως αποτέλεσε το θέμα σε έργα του Σωτήριου Χρηστίδη και του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ».

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
Άγνωστος
Τραγουδιστές:
Παπαγκίκα Μαρίκα
Ορχήστρα-Εκτελεστές:
Κλαρίνο, τσέλο, σαντούρι
Χρονολογία ηχογράφησης:
08/1919 (;)
Τόπος ηχογράφησης:
Νέα Υόρκη
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Εκδότης:
Columbia USA
Αριθμός καταλόγου:
E-7305
Αριθμός μήτρας:
85378-2
Διάρκεια:
3:16
Θέση τεκμηρίου:
Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη
Φυσική περιγραφή:
Δίσκος 10'' (25 εκατοστών)
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
Col_E7305_IGolfo
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Η Γκόλφω", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=5477

Ακόμα δεν έχουν καταλήξει οι μελετητές αν τα τραγούδια που αναφέρονται στην «Γκόλφω» περιλαμβάνονται στην προφορική δημοτική παράδοση και προϋπήρχαν του ομώνυμου εμβληματικού δραματικού ειδυλλίου (1893) του Σπυρίδωνος Περεσιάδη (βλ. το κείμενο εδώ) ή αν δημιουργήθηκαν μεταγενέστερα λόγω της μεγάλης απήχησης που γνώρισε το έργο. Πάντως, όπως σημειώνει ο Μίμης Βάλσας  (βλ. Μίμης Βάλσας, Το Νεοελληνικό Θέατρο: Από το 1453 έως το 1900, εισ., μετ. Χαρά Μπακονικόλα-Γεωργοπούλου, Ειρμός, Αθήνα 1994,σελ. 456-457): «ο Περεσιάδης διέθετε ένα πολύ σπάνιο αίσθημα του ρυθμού των δημοτικών τραγουδιών και της γλώσσας της ορεινής Ελλάδας. […] Τηρουμένων των αναλογιών, μπαίνουμε στον πειρασμό να πούμε ότι τα κωμειδύλλιά του είναι δραματοποιημένα δημοτικά τραγούδια».
Αναφέρει η Τάνια Νεοφύτου για τη μακρόχρονη επιτυχημένη πορεία της "Γκόλφως" (βλ. Τάνια Νεοφύτου, «Η Γκόλφω του Σπ. Περεσιάδη και οι σκηνικές αναζητήσεις του Σίμου Κακάλα και του Νίκου Καραθάνου: φύση, φως και σκότος», Παράβασις, Επιστημονικό Περιοδικό Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Αθηνών, τόμ. 13/2, Αθήνα 2015, σελ. 95-96): «Το έργο γράφτηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε στην Ακράτα από ερασιτέχνες το Μάιο του 1893, ενώ επαγγελματικά, ανέβηκε στις 10 Αυγούστου 1894 στην Αθήνα, στο θέατρο «Παράδεισος», από τον θίασο «Πρόοδος» του Δημήτρη Κοτοπούλη. Τον Ιανουάριο του 1895 παρουσιάστηκε στην Πάτρα και το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς στην Αθήνα από δυο θέατρα ταυτόχρονα. Στη συνέχεια παρουσιάστηκε σε όλα τα μεγάλα και μικρά κέντρα του ελεύθερου και υπόδουλου ελληνισμού, ενώ παίχτηκε και από ελληνικούς θιάσους στην Κωνσταντινούπολη. Από τότε συνδέθηκε με την ιστορία των μπουλουκιών, θεωρήθηκε μια από τις δημοφιλέστερες επιλογές ρεπερτορίου των θιάσων, το 1909 έγινε μυθιστόρημα από τον Αριστείδη Ν. Κυριακό, το 1914 γυρίστηκε σε ελληνική ταινία από τον Κωνσταντίνο Μπαχατόρη, μετατράπηκε σε ζακυνθινή ομιλία, παρουσιάστηκε ως δρώμενο της Αποκριάς και το 1936 ανέβηκε ως οπερέτα στην Αλεξάνδρεια. Επίσης, το 1938, Έλληνες αυτοεξόριστοι στο Παρίσι, με υπόδειξη του Γάλλου ελληνιστή Pernot, την παρουσίασαν στο θέατρο «Champs Elysées» με το σκεπτικό ότι η παράσταση ενός έργου, με ευρύτατη λαϊκή απήχηση, θα αποτελούσε ένα είδος διαμαρτυρίας στη δικτατορία του Μεταξά. Από τότε συνδέθηκε συχνά με το είδος της διαμαρτυρίας κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής (1941-1944) και αργότερα, με πιο χαρακτηριστική την παράσταση του Ελληνικού Λαϊκού Θεάτρου του Μάνου Κατράκη, το 1967. Μετά τη Μεταπολίτευση, το 1974, η Γκόλφω ανεβαίνει ως επιθεώρηση από το Ελεύθερο Θέατρο με τον τίτλο Μια ζωή Γκόλφω. Στον κινηματογράφο, το έργο μεταφέρθηκε για δεύτερη φορά το 1955 με τεράστια κινηματογραφική και εμπορική επιτυχία. Ακόμη, στην κινηματογραφική ταινία Ο θίασος του Θόδωρου Αγγελόπουλου, το 1975, η Γκόλφω ήταν το έργο που έπαιζε ο περιοδεύων θίασος. Στη ζωγραφική, η ιστορία του Τάσου και της Γκόλφως αποτέλεσε το θέμα σε έργα του Σωτήριου Χρηστίδη και του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ».

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
Άγνωστος
Τραγουδιστές:
Παπαγκίκα Μαρίκα
Ορχήστρα-Εκτελεστές:
Κλαρίνο, τσέλο, σαντούρι
Χρονολογία ηχογράφησης:
08/1919 (;)
Τόπος ηχογράφησης:
Νέα Υόρκη
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Εκδότης:
Columbia USA
Αριθμός καταλόγου:
E-7305
Αριθμός μήτρας:
85378-2
Διάρκεια:
3:16
Θέση τεκμηρίου:
Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη
Φυσική περιγραφή:
Δίσκος 10'' (25 εκατοστών)
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
Col_E7305_IGolfo
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Η Γκόλφω", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=5477

Σχετικά τεκμήρια

Δείτε επίσης