Ça... c'est Paris!

PDF cannot be displayed, please update.

Από την αρχαιότητα, η μουσική καταγραφή αποτέλεσε τον καθαυτό τρόπο οπτικής αναπαράστασης του ηχητικού φαινομένου, άλλοτε με λεπτομέρεια και άλλοτε υπό την μορφή οδηγού. Διαχρονικά, η οπτική αποτύπωση της μουσικής υπήρξε ο μοναδικός τρόπος για την αποθήκευση και την διατήρησή της στο χρόνο, αλλά και το αποκλειστικό μέσο για την αναπαραγωγή της. Σε κάθε περίπτωση, η οπτική μεταφορά θα πρέπει να λογιστεί ως επικουρικό εργαλείο, καθώς η προφορική διάδοση και η αποθήκευση στην μνήμη των καλλιτεχνών αποτέλεσαν τις πλέον διαχρονικές τεχνικές για την διάχυση της μουσικής μέσα στον χρόνο και τον χώρο. Κατά την επονομαζόμενη σήμερα «κλασική» μουσική περίοδο της Ευρώπης, με τα ισχυρότατα κέντρα παραγωγής της, όπως οι σημερινές Αυστρία, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία, και ειδικά στην πορεία της προς τον Ρομαντισμό, η μουσική καταγραφή, η παρτιτούρα, λογίστηκε από ορισμένους συνθέτες ως η καθαυτή ενσάρκωση του έργου τους.

Όπως είναι λογικό, στον νεωτερικό καπιταλιστικό κόσμο, η μουσική καταγραφή, ως το βασικό εργαλείο υποστασιοποίησης της μουσικής, ενέταξε υπό την σκέπη της και ρεπερτόρια τα οποία δεν συνδέθηκαν, δεν διαδόθηκαν και δεν λειτούργησαν με βάση την καταγραφή τους. Αυτό πρόσφερε στα κέντρα πώλησης μουσικών προϊόντων ένα πρόσθετο εργαλείο για την επέκταση του δικτύου δράσης τους: οι μη-λόγιες μουσικές απέκτησαν έναν πρόσφορο τρόπο διακίνησής τους, ενισχύοντας την δημοφιλία τους, ακόμη και σε τόπους πολύ μακρινούς από αυτούς της αρχικής τους δημιουργίας. Στα τέλη του 19ου αιώνα, όμως, το φαινόμενο της ηχογράφησης και αναπαραγωγής του ήχου ήρθε να αναδιατάξει τις σχέσεις, και να αποδιοργανώσει το status quo των εκδοτικών οίκων, διεκδικώντας κομμάτι της αγοράς, προσφέροντας ένα προϊόν εξαιρετικά πιο ολοκληρωμένο και άμεσο. Οι εκδοτικοί οίκοι προσπάθησαν μεν να αντιδράσουν με νομικά μέτρα, κατέστην όμως αδύνατη η ανακοπή της δυναμικής του νέου φαινομένου: η επικράτηση της εμπορικής δισκογραφίας είναι πλέον γεγονός, στο μεγαλύτερο κομμάτι του 20ού αιώνα.

Όσον αφορά τις μη-λόγιες μουσικές, οι εμπορικές έντυπες παρτιτούρες αποτελούν εκδόσεις των μουσικών κειμένων τραγουδιών ή ορχηστρικών κομματιών (για την εκδοτική δραστηριότητα στην Ελλάδα βλ. Lerch-Kalavrytinos, 2003: 4-5). Για τις ανάγκες των παρτιτουρών τα τραγούδια διασκευάζονταν κυρίως (αλλά όχι μόνο) για πιάνο ή για πιάνο και φωνή, σε γενικές γραμμές χωρίς σύνθετα εκτελεστικά ζητούμενα. Οι πολυοργανικές ή οι τεχνικά απαιτητικές ενορχηστρώσεις αποφεύγονταν συστηματικά. Κάτω από τις νότες της μελωδικής ανάπτυξης των τραγουδιστικών μερών τυπώνονταν οι στίχοι και, ενίοτε, και μεταφράσεις τους σε άλλες γλώσσες. Ως επί το πλείστον, οι παρτιτούρες είναι δίφυλλες ή τετράφυλλες και συνοδεύονται από το φιλοτεχνημένο με σχετική θεματολογία εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο.

Η εν λόγω δίφυλλη εμπορική παρτιτούρα περιέχει δίγλωσση έκδοση (ελληνικά και γαλλικά) του γαλλικού τραγουδιού "Ça c'est Paris", σε μουσική του Ισπανού συνθέτη José Padilla και στίχους των Jacques Charles και Lucien Boyer. Προέρχεται από την ομότιτλη γαλλική revue η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Moulin Rouge του Παρισιού στις 22 Δεκεμβρίου 1926.

Στο μονόχρωμο εξώφυλλο, στο οποίο δεσπόζει προσωπογραφία της τραγουδίστριας Mistinguett, αναγράφεται ο τίτλος του τραγουδιού, "Creé par Mistinguett", "6/8 one step chanté", ο συνθέτης, οι Γάλλοι στιχουργοί και «Πωλείται εις τα Μουσικά Καταστήματα Γαϊτάνου (Πανεπιστημίου 69), Κωνσταντινίδη (Στοά Αρσακείου 1Α) & Σταρρ (Στοά Αρσακείου 12)».

Στη δεύτερη σελίδα, πριν από το μουσικό κείμενο, αναγράφεται ο τίτλος του τραγουδιού, "Le grand succès de Mistinguett au Moulin Rouge", ο συνθέτης καθώς και τα ονόματα των Γάλλων στιχουργών. Φέρει, επίσης, σφραγίδα του μουσικού οίκου The Starr Piano Co. και διάφανο αυτοκόλλητο στο οποίο αναγράφεται "Editeur original Francis Salabert, E 1.154". Στην τρίτη σελίδα αναγράφεται "Riccardo Frezza".

Tο μουσικό κείμενο (σελ. 2-4) αποτελείται από σύστημα τριών πενταγράμμων (δύο για πιάνο και ένα για φωνή), συνεχίζεται στο μονόχρωμο οπισθόφυλο και συνοδεύεται από τους στίχους σε δύο γλώσσες (ελληνικά και γαλλικά).

Το τραγούδι καταγράφεται και στην ελληνόφωνη δισκογραφία, σκιαγραφώντας με χαρακτηριστικό τρόπο τη διαλεκτική, πολυεπίπεδη σχέση μεταξύ των διαφόρων «εθνικών» ρεπερτορίων, αντικείμενο της εν εξελίξει έρευνας «Kοσμοπολιτισμός στην Ελληνική Ιστορική Δισκογραφία».

Για περισσότερα σχετικά με το τραγούδι και τις ηχογραφήσεις του στο ελληνόφωνο ρεπερτόριο βλέπε εδώ.

Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
[Γαλλικοί στίχοι: Charles Jacques, Boyer Lucien]
Ελληνικοί στίχοι: Άγνωστος
Χρονολογία έκδοσης:
1927
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά - Γαλλικά
Πρώτες λέξεις:
Ελληνικοί στίχοι: Παρί, του κόσμου η τρέλα
Γαλλικοί στίχοι: Paris, Reine du monde
Κωδικός έκδοσης:
S.P.C. 80
Πρωτότυπα δικαιώματα:
Fr. Salabert, 35 Bd des Capucines, Paris
Για την Ελλάδα: The Starr Pianos Co
Φυσική περιγραφή:
Χαρτί, 34,7 x 25,8 εκ., 4 σελίδες, καλή κατάσταση
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
202409021247
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Ça... c'est Paris!", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=11425
Στίχοι:
(Ελληνικοί στίχοι)
Παρί, του κόσμου η τρέλα
Παρί, είν' μια κοπέλα
Ξανθιά και όλο τσαχπινιά
Γλυκιά και μαγικιά

Ματιά που σε λιγώνει
Φωτιά που σε φουντώνει
Παρί είναι τ' αηδόνι
Που κελαηδεί γλυκά

Η Παριζιάνα πάντα ό,τι και να πεις
Το άστρο είν' του κόσμου και το σικ της γης
Στη χάρη δεν της βγαίνει άλλη πια καμιά
Γι' αυτό κι όσοι την βλέπουν λέν' με νοστιμιά
Να το Παρί! Να το Παρί! 

(Γαλλικοί στίχοι)
Paris, Reine du monde
Paris, c'est une blonde
Le nez retroussé, l'air moqueur
Les yeux toujours rieurs
Tous ceux qui te connaissent
Grisés par tes caresses
S'en vont mais revienn't toujours
Paris à tes amours.

La p'tit' femm' de Paris
Malgré ce qu'on en dit
A les mêmes attraits
Que les autres oui, mais...
Ell' possède à ravir
La manièr' d' s'en servir:
Elle a perfectionné
la façon d'se donner
Ça... c'est Paris!
Ça... c'est Paris!

PDF cannot be displayed, please update.

Από την αρχαιότητα, η μουσική καταγραφή αποτέλεσε τον καθαυτό τρόπο οπτικής αναπαράστασης του ηχητικού φαινομένου, άλλοτε με λεπτομέρεια και άλλοτε υπό την μορφή οδηγού. Διαχρονικά, η οπτική αποτύπωση της μουσικής υπήρξε ο μοναδικός τρόπος για την αποθήκευση και την διατήρησή της στο χρόνο, αλλά και το αποκλειστικό μέσο για την αναπαραγωγή της. Σε κάθε περίπτωση, η οπτική μεταφορά θα πρέπει να λογιστεί ως επικουρικό εργαλείο, καθώς η προφορική διάδοση και η αποθήκευση στην μνήμη των καλλιτεχνών αποτέλεσαν τις πλέον διαχρονικές τεχνικές για την διάχυση της μουσικής μέσα στον χρόνο και τον χώρο. Κατά την επονομαζόμενη σήμερα «κλασική» μουσική περίοδο της Ευρώπης, με τα ισχυρότατα κέντρα παραγωγής της, όπως οι σημερινές Αυστρία, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία, και ειδικά στην πορεία της προς τον Ρομαντισμό, η μουσική καταγραφή, η παρτιτούρα, λογίστηκε από ορισμένους συνθέτες ως η καθαυτή ενσάρκωση του έργου τους.

Όπως είναι λογικό, στον νεωτερικό καπιταλιστικό κόσμο, η μουσική καταγραφή, ως το βασικό εργαλείο υποστασιοποίησης της μουσικής, ενέταξε υπό την σκέπη της και ρεπερτόρια τα οποία δεν συνδέθηκαν, δεν διαδόθηκαν και δεν λειτούργησαν με βάση την καταγραφή τους. Αυτό πρόσφερε στα κέντρα πώλησης μουσικών προϊόντων ένα πρόσθετο εργαλείο για την επέκταση του δικτύου δράσης τους: οι μη-λόγιες μουσικές απέκτησαν έναν πρόσφορο τρόπο διακίνησής τους, ενισχύοντας την δημοφιλία τους, ακόμη και σε τόπους πολύ μακρινούς από αυτούς της αρχικής τους δημιουργίας. Στα τέλη του 19ου αιώνα, όμως, το φαινόμενο της ηχογράφησης και αναπαραγωγής του ήχου ήρθε να αναδιατάξει τις σχέσεις, και να αποδιοργανώσει το status quo των εκδοτικών οίκων, διεκδικώντας κομμάτι της αγοράς, προσφέροντας ένα προϊόν εξαιρετικά πιο ολοκληρωμένο και άμεσο. Οι εκδοτικοί οίκοι προσπάθησαν μεν να αντιδράσουν με νομικά μέτρα, κατέστην όμως αδύνατη η ανακοπή της δυναμικής του νέου φαινομένου: η επικράτηση της εμπορικής δισκογραφίας είναι πλέον γεγονός, στο μεγαλύτερο κομμάτι του 20ού αιώνα.

Όσον αφορά τις μη-λόγιες μουσικές, οι εμπορικές έντυπες παρτιτούρες αποτελούν εκδόσεις των μουσικών κειμένων τραγουδιών ή ορχηστρικών κομματιών (για την εκδοτική δραστηριότητα στην Ελλάδα βλ. Lerch-Kalavrytinos, 2003: 4-5). Για τις ανάγκες των παρτιτουρών τα τραγούδια διασκευάζονταν κυρίως (αλλά όχι μόνο) για πιάνο ή για πιάνο και φωνή, σε γενικές γραμμές χωρίς σύνθετα εκτελεστικά ζητούμενα. Οι πολυοργανικές ή οι τεχνικά απαιτητικές ενορχηστρώσεις αποφεύγονταν συστηματικά. Κάτω από τις νότες της μελωδικής ανάπτυξης των τραγουδιστικών μερών τυπώνονταν οι στίχοι και, ενίοτε, και μεταφράσεις τους σε άλλες γλώσσες. Ως επί το πλείστον, οι παρτιτούρες είναι δίφυλλες ή τετράφυλλες και συνοδεύονται από το φιλοτεχνημένο με σχετική θεματολογία εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο.

Η εν λόγω δίφυλλη εμπορική παρτιτούρα περιέχει δίγλωσση έκδοση (ελληνικά και γαλλικά) του γαλλικού τραγουδιού "Ça c'est Paris", σε μουσική του Ισπανού συνθέτη José Padilla και στίχους των Jacques Charles και Lucien Boyer. Προέρχεται από την ομότιτλη γαλλική revue η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Moulin Rouge του Παρισιού στις 22 Δεκεμβρίου 1926.

Στο μονόχρωμο εξώφυλλο, στο οποίο δεσπόζει προσωπογραφία της τραγουδίστριας Mistinguett, αναγράφεται ο τίτλος του τραγουδιού, "Creé par Mistinguett", "6/8 one step chanté", ο συνθέτης, οι Γάλλοι στιχουργοί και «Πωλείται εις τα Μουσικά Καταστήματα Γαϊτάνου (Πανεπιστημίου 69), Κωνσταντινίδη (Στοά Αρσακείου 1Α) & Σταρρ (Στοά Αρσακείου 12)».

Στη δεύτερη σελίδα, πριν από το μουσικό κείμενο, αναγράφεται ο τίτλος του τραγουδιού, "Le grand succès de Mistinguett au Moulin Rouge", ο συνθέτης καθώς και τα ονόματα των Γάλλων στιχουργών. Φέρει, επίσης, σφραγίδα του μουσικού οίκου The Starr Piano Co. και διάφανο αυτοκόλλητο στο οποίο αναγράφεται "Editeur original Francis Salabert, E 1.154". Στην τρίτη σελίδα αναγράφεται "Riccardo Frezza".

Tο μουσικό κείμενο (σελ. 2-4) αποτελείται από σύστημα τριών πενταγράμμων (δύο για πιάνο και ένα για φωνή), συνεχίζεται στο μονόχρωμο οπισθόφυλο και συνοδεύεται από τους στίχους σε δύο γλώσσες (ελληνικά και γαλλικά).

Το τραγούδι καταγράφεται και στην ελληνόφωνη δισκογραφία, σκιαγραφώντας με χαρακτηριστικό τρόπο τη διαλεκτική, πολυεπίπεδη σχέση μεταξύ των διαφόρων «εθνικών» ρεπερτορίων, αντικείμενο της εν εξελίξει έρευνας «Kοσμοπολιτισμός στην Ελληνική Ιστορική Δισκογραφία».

Για περισσότερα σχετικά με το τραγούδι και τις ηχογραφήσεις του στο ελληνόφωνο ρεπερτόριο βλέπε εδώ.

Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
[Γαλλικοί στίχοι: Charles Jacques, Boyer Lucien]
Ελληνικοί στίχοι: Άγνωστος
Χρονολογία έκδοσης:
1927
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά - Γαλλικά
Πρώτες λέξεις:
Ελληνικοί στίχοι: Παρί, του κόσμου η τρέλα
Γαλλικοί στίχοι: Paris, Reine du monde
Κωδικός έκδοσης:
S.P.C. 80
Πρωτότυπα δικαιώματα:
Fr. Salabert, 35 Bd des Capucines, Paris
Για την Ελλάδα: The Starr Pianos Co
Φυσική περιγραφή:
Χαρτί, 34,7 x 25,8 εκ., 4 σελίδες, καλή κατάσταση
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
202409021247
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Ça... c'est Paris!", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=11425
Στίχοι:
(Ελληνικοί στίχοι)
Παρί, του κόσμου η τρέλα
Παρί, είν' μια κοπέλα
Ξανθιά και όλο τσαχπινιά
Γλυκιά και μαγικιά

Ματιά που σε λιγώνει
Φωτιά που σε φουντώνει
Παρί είναι τ' αηδόνι
Που κελαηδεί γλυκά

Η Παριζιάνα πάντα ό,τι και να πεις
Το άστρο είν' του κόσμου και το σικ της γης
Στη χάρη δεν της βγαίνει άλλη πια καμιά
Γι' αυτό κι όσοι την βλέπουν λέν' με νοστιμιά
Να το Παρί! Να το Παρί! 

(Γαλλικοί στίχοι)
Paris, Reine du monde
Paris, c'est une blonde
Le nez retroussé, l'air moqueur
Les yeux toujours rieurs
Tous ceux qui te connaissent
Grisés par tes caresses
S'en vont mais revienn't toujours
Paris à tes amours.

La p'tit' femm' de Paris
Malgré ce qu'on en dit
A les mêmes attraits
Que les autres oui, mais...
Ell' possède à ravir
La manièr' d' s'en servir:
Elle a perfectionné
la façon d'se donner
Ça... c'est Paris!
Ça... c'est Paris!

Σχετικά τεκμήρια

Δείτε επίσης