Άντζελα μία

Την δεκαετία του 1860, όταν ξεσπάει ο Αμερικανικός Εμφύλιος με βασικό διακύβευμα το ρατσιστικό δουλεμπόριο, η Βόρεια Αμερική έχει ήδη μετατραπεί σε ένα άνευ προηγουμένου πολιτισμικό χωνευτήρι. Ούτως ή άλλως, η μετακίνηση πληθυσμών προς τον «Νέο Κόσμο» (άλλοτε βίαια και άλλοτε εκούσια) και ο πολυεθνικός εποικισμός και αποικισμός αποτελεί μια σταθερά που ξεκινά από τον 16ο αιώνα και καθορίζει την ιστορία της ηπείρου. Επί της ουσίας, η προεδρική πλέον μετά τον Εμφύλιο συνομοσπονδία πολιτειών, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, αποτελεί μικρογραφία της Υφηλίου: μία «επιτυχημένη Βαβέλ». Όπως είναι φυσικό, ένας ανεπανάληπτος συγκρητισμός κυριαρχεί και στην μουσική πραγματικότητα. Η γένεση, δε, της δισκογραφίας οικοδομεί μια συνθήκη που ευνοεί τις συνομιλίες και τις ωσμώσεις μεταξύ των αναρίθμητων εθνοπολιτισμικών ομάδων που συνθέτουν τον πληθυσμό. Οι διεργασίες αυτές θα οδηγήσουν στην ανανοηματοδότηση, επικαιροποίηση και ανανέωση παλαιών μουσικών τάσεων που φθάνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και, ταυτόχρονα, στην εξαγωγή τους εκ νέου προς τους «παλαιούς κόσμους», συστήνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα μοναδικά πολυεπίπεδο δίκτυο. Το μνημειώδες, πλέον, πολύτομο έργο του Richard Spottswood, με τίτλο “Ethnic Music on Records”, αντικατοπτρίζει με γλαφυρό τρόπο την εξαιρετικά μεγάλη δισκογραφική παραγωγή των ΗΠΑ. Συχνά, η «σύγκλιση» των γεωγραφικών συντεταγμένων συνοδεύεται από μια ακόμα σύγκλιση, που αφορά εσωτερικές πολιτισμικές «συντεταγμένες». Πρόκειται για τα πεδία του λόγιου και του λαϊκού, που μπαίνουν σε δημιουργικό διάλογο με ποικίλους τρόπους, και συχνά συστήνουν ενδιάμεσους ή/και νέους «τόπους». Η συμβολή των βιαίως μεταφερμένων σκλάβων από την αφρικανική ήπειρο στα μουσικά τεκταινόμενα της Αμερικής, και δη ο ρόλος τους στην διαμόρφωση των ειδών που σήμερα λογίζονται ως «εθνική μουσική των ΗΠΑ», υπήρξε περισσότερο από κρίσιμη. Folk, country, bluegrass, gospel, blues, soul, jazz, fox trot, rock ‘n roll, charleston, minstrel show, αλλά και συμφωνική μουσική, βαλς, ταγκό, μουσική για τον κινηματογράφο, ιταλόφωνα, ρωσόφωνα, ελληνόφωνα, εβραιόφωνα, ισπανόφωνα και άλλα ιδιώματα ηχογραφούνται και κατακλύζουν την παγκόσμια δισκογραφική αγορά. Σε αυτό το ατελείωτο σώμα ηχογραφήσεων, συναντάμε περιπτώσεις όπου ελληνόφωνοι μουσικοί διασκευάζουν αμερικανικά τραγούδια. Η οικειοποίηση αυτή είναι διττή: αφορά αφενός τον στίχο ο οποίος πλέον είναι ελληνικός (συχνά, μάλιστα, δεν έχει καμία σχέση με τον πρωτότυπο), αλλά, αφετέρου, και τις πρακτικές εκτέλεσης: διαφορετικό οργανολόγιο, διαφορετικό τραγουδιστικό ύφος, συχνά διαφοροποιήσεις στις μελωδικές και ρυθμικές φόρμες, και στις αρμονίες. Οι Έλληνες μουσικοί προσαρμόζουν αυτό που ακούν στη δική τους συνθήκη και αισθητική, με βάση τις δικές τους δυνατότητες και ανάγκες.

Η παρούσα ηχογράφηση περιλαμβάνει ορχηστρική εκτέλεση του αμερικανικού τραγουδιού "My Angel" (Angela Mia) σε μουσική του Erno Rapée και στίχους του Lew Pollack.

Συμπεριλήφθηκε στο soundtack της βουβής αμερικανικής ταινίας του 1928 "Street Angel" (βλ. την ταινία εδώ) και ως το μουσικό θέμα των τίτλων, στην ορχηστρική του εκδοχή, αλλά και ως τραγούδι (βλ. στο 34:20'').

Ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά σε δίσκο στις 21 Απριλίου 1928 στη Νέα Υόρκη από την ορχήστρα του Paul Whiteman με τους Jack Fulton, Charles Gaylord, Al Rinker στα φωνητικά του ρεφρέν (Victor BVE-43661 - 21388).

Το τραγούδι γνώρισε διεθνή επιτυχία, ηχογραφήθηκε και διασκευάστηκε πολλές φορές στην ιστορική δισκογραφία με διάφορες μορφές και σε διάφορες περιοχές και γλώσσες. Ενδεικτικά:

- "Angela mia", Volpi Leuto, Νέα Υόρκη, 20 Αυγούστου 1928 (Victor BVE-46919 - 81620)
- "Mein Engel", Teles Longtin, Νέα Υόρκη, Σεπτέμβριος 1928 (Columbia W109710 - 5263-F)
- "Angela mia", Tito Schipa, Κάμντεν, Νέα Υερσέη, 10 Σεπτεμβρίου 1928 (Victor BVE-42936 - 1347)
- "Angela mia", Carlos Mejía, Νέα Υόρκη, 12 Οκτωβρίου 1928 (Victor BVE-47563 - 81787)
- "Angela mia (My angel)", Norman Bradshaw, Μελβούρνη, Οκτώβριος 1928 (Broadcast BA. 55 - AZ.145X)
- Lilian Davies, Λονδίνο, 29 Νοεμβρίου 1928 (Gramophone Bb 14671-8 - B2882)
- "Angela mia", Roméo Mousseau, Καναδάς 1928 (Victor 263555-A)

- "Ângela mia (My Angeline)", Francisco Alves, Ρίο ντε Τζανέιρο, 1929 (Parlophone 2156 - 12894-a)
- "Diákszerelem: Angela mia", Sárossy Mihály, Βιέννη 14 Ιουνίου 1929 (Gramophone BA 89-2 - 2-272005 AM2136)
- "Angela mia", Tino Folgar, Βαρκελώνη 12 Ιουλίου 1929 (Gramophone  BJ 2399-2 - 2-62401 - AA159)

Στην ιστορική ελληνική δισκογραφία ηχογραφήθηκε από τον Τέτο Δημητριάδη από τον Κώστα Καζή καθώς και σε ορχηστρική μορφή από την ορχήστρα Πατέ υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Βιτάλη (παρούσα ηχογράφηση).

Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
Οργανικό
Τραγουδιστές:
Οργανικό
Ορχήστρα-Εκτελεστές:
Ορχήστρα Πατέ
Διεύθυνση Ορχήστρας:
Βιτάλης Γιώργος
Χρονολογία ηχογράφησης:
1932
Τόπος ηχογράφησης:
Αθήνα
Χορός / Ρυθμός:
Βαλς
Εκδότης:
Pathé
Αριθμός καταλόγου:
80296
Αριθμός μήτρας:
70577
Διάρκεια:
3:14
Θέση τεκμηρίου:
Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη
Φυσική περιγραφή:
Δίσκος 10'' (25 εκατοστών)
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
Pathe_80296_AngelaMia
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Άντζελα μία", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=5333

Την δεκαετία του 1860, όταν ξεσπάει ο Αμερικανικός Εμφύλιος με βασικό διακύβευμα το ρατσιστικό δουλεμπόριο, η Βόρεια Αμερική έχει ήδη μετατραπεί σε ένα άνευ προηγουμένου πολιτισμικό χωνευτήρι. Ούτως ή άλλως, η μετακίνηση πληθυσμών προς τον «Νέο Κόσμο» (άλλοτε βίαια και άλλοτε εκούσια) και ο πολυεθνικός εποικισμός και αποικισμός αποτελεί μια σταθερά που ξεκινά από τον 16ο αιώνα και καθορίζει την ιστορία της ηπείρου. Επί της ουσίας, η προεδρική πλέον μετά τον Εμφύλιο συνομοσπονδία πολιτειών, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, αποτελεί μικρογραφία της Υφηλίου: μία «επιτυχημένη Βαβέλ». Όπως είναι φυσικό, ένας ανεπανάληπτος συγκρητισμός κυριαρχεί και στην μουσική πραγματικότητα. Η γένεση, δε, της δισκογραφίας οικοδομεί μια συνθήκη που ευνοεί τις συνομιλίες και τις ωσμώσεις μεταξύ των αναρίθμητων εθνοπολιτισμικών ομάδων που συνθέτουν τον πληθυσμό. Οι διεργασίες αυτές θα οδηγήσουν στην ανανοηματοδότηση, επικαιροποίηση και ανανέωση παλαιών μουσικών τάσεων που φθάνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και, ταυτόχρονα, στην εξαγωγή τους εκ νέου προς τους «παλαιούς κόσμους», συστήνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα μοναδικά πολυεπίπεδο δίκτυο. Το μνημειώδες, πλέον, πολύτομο έργο του Richard Spottswood, με τίτλο “Ethnic Music on Records”, αντικατοπτρίζει με γλαφυρό τρόπο την εξαιρετικά μεγάλη δισκογραφική παραγωγή των ΗΠΑ. Συχνά, η «σύγκλιση» των γεωγραφικών συντεταγμένων συνοδεύεται από μια ακόμα σύγκλιση, που αφορά εσωτερικές πολιτισμικές «συντεταγμένες». Πρόκειται για τα πεδία του λόγιου και του λαϊκού, που μπαίνουν σε δημιουργικό διάλογο με ποικίλους τρόπους, και συχνά συστήνουν ενδιάμεσους ή/και νέους «τόπους». Η συμβολή των βιαίως μεταφερμένων σκλάβων από την αφρικανική ήπειρο στα μουσικά τεκταινόμενα της Αμερικής, και δη ο ρόλος τους στην διαμόρφωση των ειδών που σήμερα λογίζονται ως «εθνική μουσική των ΗΠΑ», υπήρξε περισσότερο από κρίσιμη. Folk, country, bluegrass, gospel, blues, soul, jazz, fox trot, rock ‘n roll, charleston, minstrel show, αλλά και συμφωνική μουσική, βαλς, ταγκό, μουσική για τον κινηματογράφο, ιταλόφωνα, ρωσόφωνα, ελληνόφωνα, εβραιόφωνα, ισπανόφωνα και άλλα ιδιώματα ηχογραφούνται και κατακλύζουν την παγκόσμια δισκογραφική αγορά. Σε αυτό το ατελείωτο σώμα ηχογραφήσεων, συναντάμε περιπτώσεις όπου ελληνόφωνοι μουσικοί διασκευάζουν αμερικανικά τραγούδια. Η οικειοποίηση αυτή είναι διττή: αφορά αφενός τον στίχο ο οποίος πλέον είναι ελληνικός (συχνά, μάλιστα, δεν έχει καμία σχέση με τον πρωτότυπο), αλλά, αφετέρου, και τις πρακτικές εκτέλεσης: διαφορετικό οργανολόγιο, διαφορετικό τραγουδιστικό ύφος, συχνά διαφοροποιήσεις στις μελωδικές και ρυθμικές φόρμες, και στις αρμονίες. Οι Έλληνες μουσικοί προσαρμόζουν αυτό που ακούν στη δική τους συνθήκη και αισθητική, με βάση τις δικές τους δυνατότητες και ανάγκες.

Η παρούσα ηχογράφηση περιλαμβάνει ορχηστρική εκτέλεση του αμερικανικού τραγουδιού "My Angel" (Angela Mia) σε μουσική του Erno Rapée και στίχους του Lew Pollack.

Συμπεριλήφθηκε στο soundtack της βουβής αμερικανικής ταινίας του 1928 "Street Angel" (βλ. την ταινία εδώ) και ως το μουσικό θέμα των τίτλων, στην ορχηστρική του εκδοχή, αλλά και ως τραγούδι (βλ. στο 34:20'').

Ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά σε δίσκο στις 21 Απριλίου 1928 στη Νέα Υόρκη από την ορχήστρα του Paul Whiteman με τους Jack Fulton, Charles Gaylord, Al Rinker στα φωνητικά του ρεφρέν (Victor BVE-43661 - 21388).

Το τραγούδι γνώρισε διεθνή επιτυχία, ηχογραφήθηκε και διασκευάστηκε πολλές φορές στην ιστορική δισκογραφία με διάφορες μορφές και σε διάφορες περιοχές και γλώσσες. Ενδεικτικά:

- "Angela mia", Volpi Leuto, Νέα Υόρκη, 20 Αυγούστου 1928 (Victor BVE-46919 - 81620)
- "Mein Engel", Teles Longtin, Νέα Υόρκη, Σεπτέμβριος 1928 (Columbia W109710 - 5263-F)
- "Angela mia", Tito Schipa, Κάμντεν, Νέα Υερσέη, 10 Σεπτεμβρίου 1928 (Victor BVE-42936 - 1347)
- "Angela mia", Carlos Mejía, Νέα Υόρκη, 12 Οκτωβρίου 1928 (Victor BVE-47563 - 81787)
- "Angela mia (My angel)", Norman Bradshaw, Μελβούρνη, Οκτώβριος 1928 (Broadcast BA. 55 - AZ.145X)
- Lilian Davies, Λονδίνο, 29 Νοεμβρίου 1928 (Gramophone Bb 14671-8 - B2882)
- "Angela mia", Roméo Mousseau, Καναδάς 1928 (Victor 263555-A)

- "Ângela mia (My Angeline)", Francisco Alves, Ρίο ντε Τζανέιρο, 1929 (Parlophone 2156 - 12894-a)
- "Diákszerelem: Angela mia", Sárossy Mihály, Βιέννη 14 Ιουνίου 1929 (Gramophone BA 89-2 - 2-272005 AM2136)
- "Angela mia", Tino Folgar, Βαρκελώνη 12 Ιουλίου 1929 (Gramophone  BJ 2399-2 - 2-62401 - AA159)

Στην ιστορική ελληνική δισκογραφία ηχογραφήθηκε από τον Τέτο Δημητριάδη από τον Κώστα Καζή καθώς και σε ορχηστρική μορφή από την ορχήστρα Πατέ υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Βιτάλη (παρούσα ηχογράφηση).

Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
Οργανικό
Τραγουδιστές:
Οργανικό
Ορχήστρα-Εκτελεστές:
Ορχήστρα Πατέ
Διεύθυνση Ορχήστρας:
Βιτάλης Γιώργος
Χρονολογία ηχογράφησης:
1932
Τόπος ηχογράφησης:
Αθήνα
Χορός / Ρυθμός:
Βαλς
Εκδότης:
Pathé
Αριθμός καταλόγου:
80296
Αριθμός μήτρας:
70577
Διάρκεια:
3:14
Θέση τεκμηρίου:
Δισκοθήκη Αρχείου Κουνάδη
Φυσική περιγραφή:
Δίσκος 10'' (25 εκατοστών)
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
Pathe_80296_AngelaMia
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Άντζελα μία", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=5333

Σχετικά τεκμήρια

Δείτε επίσης