Για τις ηχογραφήσεις που πραγματοποίησαν οι Έλληνες στην Αμερική και ειδικότερα αυτές που αφορούν το δημοτικό τραγούδι, αναφέρει ο Γιώργος Παπαδάκης (βλ. περισσότερα στο Γιώργος Παπαδάκης, Τα δημοτικά των δίσκων, στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.music-art.gr/content/view/39/34/lang,el/): «Στα χρόνια αυτά [1900-1930] κυριαρχούν οι δίσκοι που έγραψαν οι Έλληνες της Aμερικής. Mαζί με τις εγγραφές που έγιναν στη Σμύρνη και την Kωνσταντινούπολη, πριν το 1922, αποτελούν την πρώτη στην ιστορία ηχητική καταγραφή ελληνικών τραγουδιών. Για τα δημοτικά τραγούδια που αποτυπώθηκαν στους πρώτους εκείνους δίσκους, μπορεί κανείς να κάνει την εξής σημαντική παρατήρηση: κατά κανόνα, οι επιλογές γινόταν από ένα ήδη καθιερωμένο ρεπερτόριο. Kαθιερωμένο κάτω από εντελώς διαφορετικές διαδικασίες από εκείνες που ακολούθησαν την ανάπτυξη των μέσων μαζικής επικοινωνίας.
Eιδικότερα στους δίσκους της Aμερικής έχουν καταγραφεί οι πιο γνήσιοι εκπρόσωποι του λαϊκού και δημοτικού τραγουδιού. Tο μεταναστευτικό ρεύμα είχε στείλει εκεί επισήμως και νομίμως, μισό εκατομμύριο Έλληνες και σχεδόν άλλους τόσους παρανόμως και από περιοχές που τότε δεν ανήκαν στο ελληνικό κράτος και άρα δεν μετρήθηκαν ως Έλληνες (Mικρά Aσία, Δωδεκάνησα, Ήπειρος, Mακεδονία, Θράκη, Kρήτη). Oι άνθρωποι αυτοί ήσαν στην πλειοψηφία τους αγρότες από την ύπαιθρο χώρα. Όσοι τουλάχιστον έπαιζαν όργανα ή τραγουδούσαν εξέφραζαν μουσικά βιώματα με ιστορική συνέχεια αιώνων. Τραγούδια και τρόποι ερμηνείας, όπως είχαν σωθεί μέσα από τις φυσικές διαδικασίες παραγωγής και διάδοσης.
Οι μετανάστες αυτοί έδωσαν τον πρώτο και αληθινό τόνο, τον πρώτο ήχο και την πρώτη γραμμή μιας ερμηνείας υπαρκτής, πραγματικής και όχι κατασκευασμένης από τον εξειδικευμένο “επαγγελματία καλλιτέχνη” των ηχογραφήσεων που παρουσιάστηκε λίγα χρόνια αργότερα, κατασκεύασμα αυτός και υπηρέτης των μεγάλων εταιριών παραγωγής.
Οι πρώτες αυτές ηχογραφήσεις διέσωσαν φωνές και μελωδίες αθησαύριστες από τη λαογραφία. Άφησαν πλήθος πληροφοριών στον ερευνητή, σχετικά με το μέλος και την ερμηνεία. Yλικό μεγάλης αξίας, όπως λ.χ. η αντίληψη περί μονοφωνίας, που ο τρόπος εφαρμογής της στις εκτελέσεις εκείνων των δίσκων (πλήρης απουσία συγχορδιών συνοδείας, απόδοση μικροδιαστημάτων κλπ) αποτελούν τη μοναδική ηχητική καταγραφή και επιβεβαίωση διαφόρων θεωριών και υποθέσεων περί της ελληνικής δημοτικής μουσικής».
Για τις ηχογραφήσεις που πραγματοποίησαν οι Έλληνες στην Αμερική και ειδικότερα αυτές που αφορούν το δημοτικό τραγούδι, αναφέρει ο Γιώργος Παπαδάκης (βλ. περισσότερα στο Γιώργος Παπαδάκης, Τα δημοτικά των δίσκων, στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.music-art.gr/content/view/39/34/lang,el/): «Στα χρόνια αυτά [1900-1930] κυριαρχούν οι δίσκοι που έγραψαν οι Έλληνες της Aμερικής. Mαζί με τις εγγραφές που έγιναν στη Σμύρνη και την Kωνσταντινούπολη, πριν το 1922, αποτελούν την πρώτη στην ιστορία ηχητική καταγραφή ελληνικών τραγουδιών. Για τα δημοτικά τραγούδια που αποτυπώθηκαν στους πρώτους εκείνους δίσκους, μπορεί κανείς να κάνει την εξής σημαντική παρατήρηση: κατά κανόνα, οι επιλογές γινόταν από ένα ήδη καθιερωμένο ρεπερτόριο. Kαθιερωμένο κάτω από εντελώς διαφορετικές διαδικασίες από εκείνες που ακολούθησαν την ανάπτυξη των μέσων μαζικής επικοινωνίας.
Eιδικότερα στους δίσκους της Aμερικής έχουν καταγραφεί οι πιο γνήσιοι εκπρόσωποι του λαϊκού και δημοτικού τραγουδιού. Tο μεταναστευτικό ρεύμα είχε στείλει εκεί επισήμως και νομίμως, μισό εκατομμύριο Έλληνες και σχεδόν άλλους τόσους παρανόμως και από περιοχές που τότε δεν ανήκαν στο ελληνικό κράτος και άρα δεν μετρήθηκαν ως Έλληνες (Mικρά Aσία, Δωδεκάνησα, Ήπειρος, Mακεδονία, Θράκη, Kρήτη). Oι άνθρωποι αυτοί ήσαν στην πλειοψηφία τους αγρότες από την ύπαιθρο χώρα. Όσοι τουλάχιστον έπαιζαν όργανα ή τραγουδούσαν εξέφραζαν μουσικά βιώματα με ιστορική συνέχεια αιώνων. Τραγούδια και τρόποι ερμηνείας, όπως είχαν σωθεί μέσα από τις φυσικές διαδικασίες παραγωγής και διάδοσης.
Οι μετανάστες αυτοί έδωσαν τον πρώτο και αληθινό τόνο, τον πρώτο ήχο και την πρώτη γραμμή μιας ερμηνείας υπαρκτής, πραγματικής και όχι κατασκευασμένης από τον εξειδικευμένο “επαγγελματία καλλιτέχνη” των ηχογραφήσεων που παρουσιάστηκε λίγα χρόνια αργότερα, κατασκεύασμα αυτός και υπηρέτης των μεγάλων εταιριών παραγωγής.
Οι πρώτες αυτές ηχογραφήσεις διέσωσαν φωνές και μελωδίες αθησαύριστες από τη λαογραφία. Άφησαν πλήθος πληροφοριών στον ερευνητή, σχετικά με το μέλος και την ερμηνεία. Yλικό μεγάλης αξίας, όπως λ.χ. η αντίληψη περί μονοφωνίας, που ο τρόπος εφαρμογής της στις εκτελέσεις εκείνων των δίσκων (πλήρης απουσία συγχορδιών συνοδείας, απόδοση μικροδιαστημάτων κλπ) αποτελούν τη μοναδική ηχητική καταγραφή και επιβεβαίωση διαφόρων θεωριών και υποθέσεων περί της ελληνικής δημοτικής μουσικής».
© 2019 ΑΡΧΕΙΟ ΚΟΥΝΑΔΗ