Την δεκαετία του 1860, όταν ξεσπάει ο Αμερικανικός Εμφύλιος με βασικό διακύβευμα το ρατσιστικό δουλεμπόριο, η Βόρεια Αμερική έχει ήδη μετατραπεί σε ένα άνευ προηγουμένου πολιτισμικό χωνευτήρι. Ούτως ή άλλως, η μετακίνηση πληθυσμών προς τον «Νέο Κόσμο» (άλλοτε βίαια και άλλοτε εκούσια) και ο πολυεθνικός εποικισμός και αποικισμός αποτελεί μια σταθερά που ξεκινά από τον 16ο αιώνα και καθορίζει την ιστορία της ηπείρου. Επί της ουσίας, η προεδρική πλέον μετά τον Εμφύλιο συνομοσπονδία πολιτειών, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, αποτελεί μικρογραφία της Υφηλίου: μία «επιτυχημένη Βαβέλ». Όπως είναι φυσικό, ένας ανεπανάληπτος συγκρητισμός κυριαρχεί και στην μουσική πραγματικότητα. Η γένεση, δε, της δισκογραφίας οικοδομεί μια συνθήκη που ευνοεί τις συνομιλίες και τις ωσμώσεις μεταξύ των αναρίθμητων εθνοπολιτισμικών ομάδων που συνθέτουν τον πληθυσμό. Οι διεργασίες αυτές θα οδηγήσουν στην ανανοηματοδότηση, επικαιροποίηση και ανανέωση παλαιών μουσικών τάσεων που φθάνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και, ταυτόχρονα, στην εξαγωγή τους εκ νέου προς τους «παλαιούς κόσμους», συστήνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα μοναδικά πολυεπίπεδο δίκτυο. Το μνημειώδες, πλέον, πολύτομο έργο του Richard Spottswood, με τίτλο “Ethnic Music on Records”, αντικατοπτρίζει με γλαφυρό τρόπο την εξαιρετικά μεγάλη δισκογραφική παραγωγή των ΗΠΑ. Συχνά, η «σύγκλιση» των γεωγραφικών συντεταγμένων συνοδεύεται από μια ακόμα σύγκλιση, που αφορά εσωτερικές πολιτισμικές «συντεταγμένες». Πρόκειται για τα πεδία του λόγιου και του λαϊκού, που μπαίνουν σε δημιουργικό διάλογο με ποικίλους τρόπους, και συχνά συστήνουν ενδιάμεσους ή/και νέους «τόπους». Η συμβολή των βιαίως μεταφερμένων σκλάβων από την αφρικανική ήπειρο στα μουσικά τεκταινόμενα της Αμερικής, και δη ο ρόλος τους στην διαμόρφωση των ειδών που σήμερα λογίζονται ως «εθνική μουσική των ΗΠΑ», υπήρξε περισσότερο από κρίσιμη. Folk, country, bluegrass, gospel, blues, soul, jazz, fox trot, rock ‘n roll, charleston, minstrel show, αλλά και συμφωνική μουσική, βαλς, ταγκό, μουσική για τον κινηματογράφο, ιταλόφωνα, ρωσόφωνα, ελληνόφωνα, εβραιόφωνα, ισπανόφωνα και άλλα ιδιώματα ηχογραφούνται και κατακλύζουν την παγκόσμια δισκογραφική αγορά. Σε αυτό το ατελείωτο σώμα ηχογραφήσεων, συναντάμε περιπτώσεις όπου ελληνόφωνοι μουσικοί διασκευάζουν αμερικανικά τραγούδια. Η οικειοποίηση αυτή είναι διττή: αφορά αφενός τον στίχο ο οποίος πλέον είναι ελληνικός (συχνά, μάλιστα, δεν έχει καμία σχέση με τον πρωτότυπο), αλλά, αφετέρου, και τις πρακτικές εκτέλεσης: διαφορετικό οργανολόγιο, διαφορετικό τραγουδιστικό ύφος, συχνά διαφοροποιήσεις στις μελωδικές και ρυθμικές φόρμες, και στις αρμονίες. Οι Έλληνες μουσικοί προσαρμόζουν αυτό που ακούν στη δική τους συνθήκη και αισθητική, με βάση τις δικές τους δυνατότητες και ανάγκες.

Η εν λόγω ηχογράφηση περιλαμβάνει διασκευή με ελληνικούς στίχους του αμερικανικού τραγουδιού "Ramona" σε μουσική της Mabel Wayne και στίχους του Louis Wolfe Gilbert.

Σύμφωνα με τον ιστότοπο www.imdb.com, γράφτηκε ειδικά για να το τραγουδάει ζωντανά η πρωταγωνίστρια της ομώνυμης βουβής αμερικανικής κινηματογραφικής ταινίας του 1928, η Μεξικανή ηθοποιός Dolores Del Río, στις διαφημιστικές προβολές της ταινίας και δεν συμπεριλαμβανόταν στο soundtrack.

Ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά στις 4 Ιανουαρίου 1928 στα στούντιο της δισκογραφικής εταιρείας Victor στη Νέα Υόρκη από την ορχήστρα του Paul Whiteman και τον Austin Young (Victor BVE-41293 - 21214), ενώ στις 6 Μαΐου της ίδιας χρονιάς ηχογραφήθηκε στο Χόλυγουντ (Victor PBVE-42263 - 4053) από την Dolores Del Río, η οποία υποδυόταν τον ομώνυμο ρόλο στην κινηματογραφική ταινία.

Η παρτιτούρα του τραγουδιού εκδόθηκε το 1927 στη Νέα Υόρκη από τον Leo Feist.

Το τραγούδι γνώρισε παγκόσμια επιτυχία, ηχογραφήθηκε και διασκευάστηκε αμέτρητες φορές στην ιστορική δισκογραφία πολλών κρατών με διάφορες μορφές και σε διάφορες περιοχές και γλώσσες. Ενδεικτικά:

- ΗΠΑ: για εκτελέσεις και επανεκδόσεις βλ. εδώ
- Αγγλία: Jack Hylton and his Orchestra, Ciro’s Club Dance Band, Pat O'Dell
- Πολωνία: Mieczysław Fogg, Fabian Okulski, Tadeusz Faliszewski
- Ουγγαρία: Gábor József, Weygand Tibor, Sebő Miklós
- Ιταλία: Raoul Romito, Nullo Romani,  Roberto Chiaramella
- Ισπανία: Francisco Fuentes Pumarino, Juan Pulido
- Βραζιλία: Gastão Formenti, Francisco Pezzi 
- Γερμανία: Paul O'Montis, Efim Schachmeister's Jazz Symphonians
- Γαλλία: Jean Cartier, Saint Granier, Mlle Arnalina
- Κροατία: Vlaho Paljetak, Zvonimir Krkljus
- Δανία: Aage Thygesen, Elo Magnussen og hans Orkester
- Σουηδία: Bertil Boo
- Ολλανδία: Kees Pruis, Duo Hofmann
- Ρωσία: Kazimir Malakhov
- Πορτογαλία: António Menano
- Φινλανδία: Volpi Leuto, Olavi Virta
- Τσεχία: Karel Hruška
- Αργεντινή: Carlos Gardel, Agustín Magaldi - Pedro Noda
- Κολομβία: Victor J. Rosales
- Βέλγιο: Freddy Sunder
- Γουατεμάλα: Marimba Centro-Americana
- Αίγυπτος: Mlles Neina et Marie, Κάιρο, 14 Απριλίου 1931 (Gramophone 0K 189-1 - 30-7022 FX108)
- Ρουμανία: Dinicu and his Orchestra

Στην ελληνική ιστορική δισκογραφία ηχογραφήθηκε από τους Κώστα Καζή, Τέτο Δημητριάδη (παρούσα ηχογράφηση), Λύσανδρο Ιωαννίδη, Μιχάλη Θωμάκο, Αλίκη Επιτροπάκη, Άλκη Παγώνη, Κώστα Μυλωνά, ενώ παρωδία του τραγουδιού με τον τίτλο «Παγώνα (Παρωδία Ραμόνας)» ηχογράφησε ο Πέτρος Κυριακός.

Η ελληνική παρτιτούρα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γαϊτάνου - Κωνσταντινίδη - Σταρρ (βλ. εδώ και εδώ), από τις εκδόσεις D. Gaëtano & Cie. (βλ. εδώ) και στο εβδομαδιαίο περιοδικόν «Έρως».

Όπως επισημαίνει ο Stathis Gauntlett (2003: 25-46), η παρούσα ηχογράφηση κυκλοφόρησε και από τη His Master's Voice Αυστραλίας με αριθμό EB53 και περιλαμβάνεται στον αυστραλιανό δισκογραφικό κατάλογο που εξέδωσε η εταιρεία το 1934.

Έρευνα και κείμενο: Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης