Πρόκειται για τη μελοποίηση του ποιήματος του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη "Ο Δήμος και το καριοφίλι του" (από τη συλλογή "Μνημόσυνα", 1857), η οποία, σύμφωνα με τα "Απομνημονεύματα" του συνθέτη Παύλου Καρρέρ, ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 1859. Παραμένει άγνωστο πότε ο συνθέτης ενσωμάτωσε το τραγούδι, ως άρια της πρώτης πράξης, στην τετράπρακτη όπερά του "Μάρκος Βότζαρης". Η όπερα, το λιμπρέτο της οποίας έγραψε (στην ιταλική γλώσσα) ο Ιταλός ποιητής Giovanni Caccialupi, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Πάτρα στις 30/4/1861.
Πιθανότατα η πρώτη ηχογράφηση του τραγουδιού πραγματοποιήθηκε στο Μιλάνο τον Δεκέμβριο του 1902 από τον Έλληνα τενόρο Ιωάννη Αποστόλου (Αθήνα, ίσως Μενίδι, 1860 ή 1863 ή 1866 - Νάπολη, Ιταλία, 28 Αυγούστου 1905) για την The Gramophone & Typewriter Ltd. and Sister Companies ("Μάρκο-Βότσαρης", 5514a R - 12123).
Στο τραγούδι αναφέρεται ο Γιώργος Κοκκώνης (2017: 177-185): «Στην πρώτη φάση της θεσμικής δισκογραφίας (και των καταγραφών γενικότερα, των οποίων το πρωτεύον κίνητρο δεν είναι η δισκογραφική διάδοση) αυτό που είναι σημαντικό είναι η ανακάλυψη και όχι αυτή καθαυτή η έρευνα. Γι’ αυτό από τη στιγμή που αναγνωρίζεται μια μουσική φόρμα-οντότητα όπως για παράδειγμα το κλέφτικο τραγούδι, θεωρείται έκτοτε μία και αμετάβλητη (Παπασιδέρης, Μεϊντανάς κ.ά.). Αυτό εξηγεί γιατί λόγιες δημιουργίες όπως το Ο Γεροδήμος, ή το αστικό Μια Βοσκοπούλα αγάπησα [βλέπε εδώ και εδώ], θεωρούνται δημοτικά τραγούδια και συνανθολογούνται με αυτά. Όπως είπαμε και πιο πάνω, απόλυτος ήρως είναι στο πλαίσιο αυτό ο χαρισματικός εκτελεστής, ο οποίος εγγυάται την αυθεντικότητα και την καθαρότητα μιας μουσικής κουλτούρας ενδογενούς, αυτάρκους και αδιάβροχης ως προς τις έξωθεν επιρροές. Αυτό βέβαια έχει να κάνει με μια γενικότερη τάση που έχουν οι κοινωνικές επιστήμες την εποχή αυτή, να βλέπουν τον χωρικό μέσα από εξιδανικευτικά γυαλιά, σαν γραφική καρτ-ποστάλ».
Περισσότερα για την όπερα "Μάρκος Βότζαρης" βλ. Κεφ. ΙΙ. Παύλος Καρρέρ, ΙΙ. 1 Marco Botzaris (σελ. 70-148) στη διδακτορική διατριβή της Σταματίας Γεροθανάση "Η μουσική δραματουργία της ελληνικής όπερας: αναλυτικές και ερμηνευτικές προσεγγίσεις της δραματουργίας και των τεχνικών σύνθεσης σε επιλεγμένες όπερες των συνθετών Νικόλαου Χαλικιόπουλου Μάντζαρου, Παύλου Καρρέρ, Σπυρίδωνος Φιλίσκου Σαμάρα και Μάριου Βάρβογλη" (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Σχολή Καλών Τεχνών, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη Ιούνιος 2013).
Πρόκειται για τη μελοποίηση του ποιήματος του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη "Ο Δήμος και το καριοφίλι του" (από τη συλλογή "Μνημόσυνα", 1857), η οποία, σύμφωνα με τα "Απομνημονεύματα" του συνθέτη Παύλου Καρρέρ, ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 1859. Παραμένει άγνωστο πότε ο συνθέτης ενσωμάτωσε το τραγούδι, ως άρια της πρώτης πράξης, στην τετράπρακτη όπερά του "Μάρκος Βότζαρης". Η όπερα, το λιμπρέτο της οποίας έγραψε (στην ιταλική γλώσσα) ο Ιταλός ποιητής Giovanni Caccialupi, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Πάτρα στις 30/4/1861.
Πιθανότατα η πρώτη ηχογράφηση του τραγουδιού πραγματοποιήθηκε στο Μιλάνο τον Δεκέμβριο του 1902 από τον Έλληνα τενόρο Ιωάννη Αποστόλου (Αθήνα, ίσως Μενίδι, 1860 ή 1863 ή 1866 - Νάπολη, Ιταλία, 28 Αυγούστου 1905) για την The Gramophone & Typewriter Ltd. and Sister Companies ("Μάρκο-Βότσαρης", 5514a R - 12123).
Στο τραγούδι αναφέρεται ο Γιώργος Κοκκώνης (2017: 177-185): «Στην πρώτη φάση της θεσμικής δισκογραφίας (και των καταγραφών γενικότερα, των οποίων το πρωτεύον κίνητρο δεν είναι η δισκογραφική διάδοση) αυτό που είναι σημαντικό είναι η ανακάλυψη και όχι αυτή καθαυτή η έρευνα. Γι’ αυτό από τη στιγμή που αναγνωρίζεται μια μουσική φόρμα-οντότητα όπως για παράδειγμα το κλέφτικο τραγούδι, θεωρείται έκτοτε μία και αμετάβλητη (Παπασιδέρης, Μεϊντανάς κ.ά.). Αυτό εξηγεί γιατί λόγιες δημιουργίες όπως το Ο Γεροδήμος, ή το αστικό Μια Βοσκοπούλα αγάπησα [βλέπε εδώ και εδώ], θεωρούνται δημοτικά τραγούδια και συνανθολογούνται με αυτά. Όπως είπαμε και πιο πάνω, απόλυτος ήρως είναι στο πλαίσιο αυτό ο χαρισματικός εκτελεστής, ο οποίος εγγυάται την αυθεντικότητα και την καθαρότητα μιας μουσικής κουλτούρας ενδογενούς, αυτάρκους και αδιάβροχης ως προς τις έξωθεν επιρροές. Αυτό βέβαια έχει να κάνει με μια γενικότερη τάση που έχουν οι κοινωνικές επιστήμες την εποχή αυτή, να βλέπουν τον χωρικό μέσα από εξιδανικευτικά γυαλιά, σαν γραφική καρτ-ποστάλ».
Περισσότερα για την όπερα "Μάρκος Βότζαρης" βλ. Κεφ. ΙΙ. Παύλος Καρρέρ, ΙΙ. 1 Marco Botzaris (σελ. 70-148) στη διδακτορική διατριβή της Σταματίας Γεροθανάση "Η μουσική δραματουργία της ελληνικής όπερας: αναλυτικές και ερμηνευτικές προσεγγίσεις της δραματουργίας και των τεχνικών σύνθεσης σε επιλεγμένες όπερες των συνθετών Νικόλαου Χαλικιόπουλου Μάντζαρου, Παύλου Καρρέρ, Σπυρίδωνος Φιλίσκου Σαμάρα και Μάριου Βάρβογλη" (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Σχολή Καλών Τεχνών, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη Ιούνιος 2013).
© 2019 ΑΡΧΕΙΟ ΚΟΥΝΑΔΗ
