Πού νά βρω γω βασιλικό

PDF cannot be displayed, please update.

Από την αρχαιότητα, η μουσική καταγραφή αποτέλεσε τον καθαυτό τρόπο οπτικής αναπαράστασης του ηχητικού φαινομένου, άλλοτε με λεπτομέρεια και άλλοτε υπό την μορφή οδηγού. Διαχρονικά, η οπτική αποτύπωση της μουσικής υπήρξε ο μοναδικός τρόπος για την αποθήκευση και την διατήρησή της στο χρόνο, αλλά και το αποκλειστικό μέσο για την αναπαραγωγή της. Σε κάθε περίπτωση, η οπτική μεταφορά θα πρέπει να λογιστεί ως επικουρικό εργαλείο, καθώς η προφορική διάδοση και η αποθήκευση στην μνήμη των καλλιτεχνών αποτέλεσαν τις πλέον διαχρονικές τεχνικές για την διάχυση της μουσικής μέσα στον χρόνο και τον χώρο. Κατά την επονομαζόμενη σήμερα «κλασική» μουσική περίοδο της Ευρώπης, με τα ισχυρότατα κέντρα παραγωγής της, όπως οι σημερινές Αυστρία, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία, και ειδικά στην πορεία της προς τον Ρομαντισμό, η μουσική καταγραφή, η παρτιτούρα, λογίστηκε από ορισμένους συνθέτες ως η καθαυτή ενσάρκωση του έργου τους.

Όπως είναι λογικό, στον νεωτερικό καπιταλιστικό κόσμο, η μουσική καταγραφή, ως το βασικό εργαλείο υποστασιοποίησης της μουσικής, ενέταξε υπό την σκέπη της και ρεπερτόρια τα οποία δεν συνδέθηκαν, δεν διαδόθηκαν και δεν λειτούργησαν με βάση την καταγραφή τους. Αυτό πρόσφερε στα κέντρα πώλησης μουσικών προϊόντων ένα πρόσθετο εργαλείο για την επέκταση του δικτύου δράσης τους: οι μη-λόγιες μουσικές απέκτησαν έναν πρόσφορο τρόπο διακίνησής τους, ενισχύοντας την δημοφιλία τους, ακόμη και σε τόπους πολύ μακρινούς από αυτούς της αρχικής τους δημιουργίας. Στα τέλη του 19ου αιώνα, όμως, το φαινόμενο της ηχογράφησης και αναπαραγωγής του ήχου ήρθε να αναδιατάξει τις σχέσεις, και να αποδιοργανώσει το status quo των εκδοτικών οίκων, διεκδικώντας κομμάτι της αγοράς, προσφέροντας ένα προϊόν εξαιρετικά πιο ολοκληρωμένο και άμεσο. Οι εκδοτικοί οίκοι προσπάθησαν μεν να αντιδράσουν με νομικά μέτρα, κατέστην όμως αδύνατη η ανακοπή της δυναμικής του νέου φαινομένου: η επικράτηση της εμπορικής δισκογραφίας είναι πλέον γεγονός, στο μεγαλύτερο κομμάτι του 20ού αιώνα.

Όσον αφορά τις μη-λόγιες μουσικές, οι εμπορικές έντυπες παρτιτούρες αποτελούν εκδόσεις των μουσικών κειμένων τραγουδιών ή ορχηστρικών κομματιών (για την εκδοτική δραστηριότητα στην Ελλάδα βλ. Lerch-Kalavrytinos, 2003: 4-5). Για τις ανάγκες των παρτιτουρών τα τραγούδια διασκευάζονταν κυρίως (αλλά όχι μόνο) για πιάνο ή για πιάνο και φωνή, σε γενικές γραμμές χωρίς σύνθετα εκτελεστικά ζητούμενα. Οι πολυοργανικές ή οι τεχνικά απαιτητικές ενορχηστρώσεις αποφεύγονταν συστηματικά. Κάτω από τις νότες της μελωδικής ανάπτυξης των τραγουδιστικών μερών τυπώνονταν οι στίχοι και, ενίοτε, και μεταφράσεις τους σε άλλες γλώσσες. Ως επί το πλείστον, οι παρτιτούρες είναι δίφυλλες ή τετράφυλλες και συνοδεύονται από το φιλοτεχνημένο με σχετική θεματολογία εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο.

Η εν λόγω παρτιτούρα περιλαμβάνεται στη συλλογή "Δημοτικά Τραγούδια", τα οποία συνέλεξε και μετέγραψε ο Γιώργος Θεοφιλόπουλος, και περιέχει, με τον αριθμό 18, το τραγούδι «Πού νά βρω 'γω βασιλικό».

Η έκδοση, η οποία αριθμεί 94 σελίδες, περιλαμβάνει, εκτός από τις παρτιτούρες 160 κομματιών, πρόλογο του Μ.Γ. Μερακλή, Καθηγητή Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Πρόκειται για παρτιτούρα ενός πενταγράμμου, με τη μελωδία του τραγουδιού και από κάτω τους στίχους.

Στην ελληνική ιστορική δισκογραφία το τραγούδι ηχογραφήθηκε από τον Σωτήρη Στασινόπουλο («Πού νά βρω γω βασιλικό», Victor C-28778-2 – 68652-B, Νέα Υόρκη, 26 Οκτωβρίου 1923), από τον Πέτρο Δουκάκη, Χορωδία και Δημώδη Ορχήστρα («Πού νά βρω γω βασιλικό», His Master's Voice BJ 285-1 – AO 151, Αθήνα, 8 Μαρτίου 1926), από την Κυρία Πίκω («Πού νά βρω γω βασιλικό», His Master's Voice 0Τ-1720 – AO 1074, Αθήνα Ιούλιος 1934).

Το 1956 ο Αμερικανός συνθέτης αρμενικής καταγωγής Alan Hovhaness [Alan Vaness Chakmakjian (Ալան Յարութիւն Չաքմաքճեան), Somerville, Μασαχουσέτη, 8 Μαρτίου 1911 – Σιάτλ, 21 Ιουνίου 2000] ολοκληρώνει το έργο του "Seven Greek Folk Dances, Οp. 150". Ο Hovhaness, ο οποίος θεωρούσε τον Έλληνα ζωγράφο Ερμόλαο Ιωνίδη (γνωστότερο ως Hermon di Giovannno) ως πνευματικό του δάσκαλο, ενώ επισκέφτηκε την Ελλάδα την περίοδο 1953 – 1955, διασκευάζει εφτά ελληνικούς χορούς για φυσαρμόνικα και έγχορδα (ή πιάνο): 1. Hassapiko, 2. The Selybrian Syrtos, 3. Sweet Basil Green, 4. Karagouna, 5. Tsaconian dance, 6. Pastoral, 7. Sousta. Ο τρίτος με τον τίτλο "Sweet Basil Green" αντλεί υλικό από τον σκοπό που εξετάζουμε. Το έργο ηχογραφήθηκε το 1958 στο Βερολίνο από τον John Sebastian, φυσαρμόνικα, και τον Renato Josi, πιάνο (βλ. εδώ), το 2001 στην Αθήνα από τον Χρήστο Ζερμπίνο, στο ακορντεόν, και την Athens String Orchestra υπό τη διεύθυνση του Λευτέρη Καλκάνη (βλ. εδώ), το 2003 στο Τόκυο από τους Ιάπωνες Joe Sakimoto, φυσαρμόνικα, και Haruki Mino, πιάνο (βλ. εδώ) και το 2013 στο Μιλάνο από τον Ιταλό Gianluca Littera, στη φυσαρμόνικα, και την Orchestra Stesichoros υπό τη διεύθυνση του Francesco Di Mauro (βλ. εδώ).

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
Άγνωστος
Χρονολογία έκδοσης:
1981
Τόπος έκδοσης:
Αθήνα
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Πρώτες λέξεις:
Πού να βρω 'γω βασιλικό
πλατύφυλλο και δροσερό
Εκδότης:
Θεοφιλόπουλος Γιώργος
Χειρόγραφο σημείωμα:
Ναι (Αφιέρωση του Γ. Θεοφιλόπουλου στον Ζάκη και τη Λόλα Κουνάδη)
Φυσική περιγραφή:
Δεμένο σε τόμο 94 σελίδων (με δακτυλογραφημένο τον πρόλογο, την εισαγωγή και τα περιεχόμενα και φωτοτυπημένες τις χειρόγραφες παρτιτούρες), με χαρτονένιο εξώφυλλο
Χαρτί, 35,3 Χ 26 εκ., καλή κατάσταση
Καταλαμβάνει μία ή μισή σελίδα η κάθε παρτιτούρα
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
20180801100_17
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Πού νά βρω γω βασιλικό", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=2997
Στίχοι:
Πού να βρω 'γω βασιλικό
πλατύφυλλο και δροσερό

Πού νά 'βρω την αγάπη μου
να στρώνει την αγάπη μου

PDF cannot be displayed, please update.

Από την αρχαιότητα, η μουσική καταγραφή αποτέλεσε τον καθαυτό τρόπο οπτικής αναπαράστασης του ηχητικού φαινομένου, άλλοτε με λεπτομέρεια και άλλοτε υπό την μορφή οδηγού. Διαχρονικά, η οπτική αποτύπωση της μουσικής υπήρξε ο μοναδικός τρόπος για την αποθήκευση και την διατήρησή της στο χρόνο, αλλά και το αποκλειστικό μέσο για την αναπαραγωγή της. Σε κάθε περίπτωση, η οπτική μεταφορά θα πρέπει να λογιστεί ως επικουρικό εργαλείο, καθώς η προφορική διάδοση και η αποθήκευση στην μνήμη των καλλιτεχνών αποτέλεσαν τις πλέον διαχρονικές τεχνικές για την διάχυση της μουσικής μέσα στον χρόνο και τον χώρο. Κατά την επονομαζόμενη σήμερα «κλασική» μουσική περίοδο της Ευρώπης, με τα ισχυρότατα κέντρα παραγωγής της, όπως οι σημερινές Αυστρία, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία, και ειδικά στην πορεία της προς τον Ρομαντισμό, η μουσική καταγραφή, η παρτιτούρα, λογίστηκε από ορισμένους συνθέτες ως η καθαυτή ενσάρκωση του έργου τους.

Όπως είναι λογικό, στον νεωτερικό καπιταλιστικό κόσμο, η μουσική καταγραφή, ως το βασικό εργαλείο υποστασιοποίησης της μουσικής, ενέταξε υπό την σκέπη της και ρεπερτόρια τα οποία δεν συνδέθηκαν, δεν διαδόθηκαν και δεν λειτούργησαν με βάση την καταγραφή τους. Αυτό πρόσφερε στα κέντρα πώλησης μουσικών προϊόντων ένα πρόσθετο εργαλείο για την επέκταση του δικτύου δράσης τους: οι μη-λόγιες μουσικές απέκτησαν έναν πρόσφορο τρόπο διακίνησής τους, ενισχύοντας την δημοφιλία τους, ακόμη και σε τόπους πολύ μακρινούς από αυτούς της αρχικής τους δημιουργίας. Στα τέλη του 19ου αιώνα, όμως, το φαινόμενο της ηχογράφησης και αναπαραγωγής του ήχου ήρθε να αναδιατάξει τις σχέσεις, και να αποδιοργανώσει το status quo των εκδοτικών οίκων, διεκδικώντας κομμάτι της αγοράς, προσφέροντας ένα προϊόν εξαιρετικά πιο ολοκληρωμένο και άμεσο. Οι εκδοτικοί οίκοι προσπάθησαν μεν να αντιδράσουν με νομικά μέτρα, κατέστην όμως αδύνατη η ανακοπή της δυναμικής του νέου φαινομένου: η επικράτηση της εμπορικής δισκογραφίας είναι πλέον γεγονός, στο μεγαλύτερο κομμάτι του 20ού αιώνα.

Όσον αφορά τις μη-λόγιες μουσικές, οι εμπορικές έντυπες παρτιτούρες αποτελούν εκδόσεις των μουσικών κειμένων τραγουδιών ή ορχηστρικών κομματιών (για την εκδοτική δραστηριότητα στην Ελλάδα βλ. Lerch-Kalavrytinos, 2003: 4-5). Για τις ανάγκες των παρτιτουρών τα τραγούδια διασκευάζονταν κυρίως (αλλά όχι μόνο) για πιάνο ή για πιάνο και φωνή, σε γενικές γραμμές χωρίς σύνθετα εκτελεστικά ζητούμενα. Οι πολυοργανικές ή οι τεχνικά απαιτητικές ενορχηστρώσεις αποφεύγονταν συστηματικά. Κάτω από τις νότες της μελωδικής ανάπτυξης των τραγουδιστικών μερών τυπώνονταν οι στίχοι και, ενίοτε, και μεταφράσεις τους σε άλλες γλώσσες. Ως επί το πλείστον, οι παρτιτούρες είναι δίφυλλες ή τετράφυλλες και συνοδεύονται από το φιλοτεχνημένο με σχετική θεματολογία εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο.

Η εν λόγω παρτιτούρα περιλαμβάνεται στη συλλογή "Δημοτικά Τραγούδια", τα οποία συνέλεξε και μετέγραψε ο Γιώργος Θεοφιλόπουλος, και περιέχει, με τον αριθμό 18, το τραγούδι «Πού νά βρω 'γω βασιλικό».

Η έκδοση, η οποία αριθμεί 94 σελίδες, περιλαμβάνει, εκτός από τις παρτιτούρες 160 κομματιών, πρόλογο του Μ.Γ. Μερακλή, Καθηγητή Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Πρόκειται για παρτιτούρα ενός πενταγράμμου, με τη μελωδία του τραγουδιού και από κάτω τους στίχους.

Στην ελληνική ιστορική δισκογραφία το τραγούδι ηχογραφήθηκε από τον Σωτήρη Στασινόπουλο («Πού νά βρω γω βασιλικό», Victor C-28778-2 – 68652-B, Νέα Υόρκη, 26 Οκτωβρίου 1923), από τον Πέτρο Δουκάκη, Χορωδία και Δημώδη Ορχήστρα («Πού νά βρω γω βασιλικό», His Master's Voice BJ 285-1 – AO 151, Αθήνα, 8 Μαρτίου 1926), από την Κυρία Πίκω («Πού νά βρω γω βασιλικό», His Master's Voice 0Τ-1720 – AO 1074, Αθήνα Ιούλιος 1934).

Το 1956 ο Αμερικανός συνθέτης αρμενικής καταγωγής Alan Hovhaness [Alan Vaness Chakmakjian (Ալան Յարութիւն Չաքմաքճեան), Somerville, Μασαχουσέτη, 8 Μαρτίου 1911 – Σιάτλ, 21 Ιουνίου 2000] ολοκληρώνει το έργο του "Seven Greek Folk Dances, Οp. 150". Ο Hovhaness, ο οποίος θεωρούσε τον Έλληνα ζωγράφο Ερμόλαο Ιωνίδη (γνωστότερο ως Hermon di Giovannno) ως πνευματικό του δάσκαλο, ενώ επισκέφτηκε την Ελλάδα την περίοδο 1953 – 1955, διασκευάζει εφτά ελληνικούς χορούς για φυσαρμόνικα και έγχορδα (ή πιάνο): 1. Hassapiko, 2. The Selybrian Syrtos, 3. Sweet Basil Green, 4. Karagouna, 5. Tsaconian dance, 6. Pastoral, 7. Sousta. Ο τρίτος με τον τίτλο "Sweet Basil Green" αντλεί υλικό από τον σκοπό που εξετάζουμε. Το έργο ηχογραφήθηκε το 1958 στο Βερολίνο από τον John Sebastian, φυσαρμόνικα, και τον Renato Josi, πιάνο (βλ. εδώ), το 2001 στην Αθήνα από τον Χρήστο Ζερμπίνο, στο ακορντεόν, και την Athens String Orchestra υπό τη διεύθυνση του Λευτέρη Καλκάνη (βλ. εδώ), το 2003 στο Τόκυο από τους Ιάπωνες Joe Sakimoto, φυσαρμόνικα, και Haruki Mino, πιάνο (βλ. εδώ) και το 2013 στο Μιλάνο από τον Ιταλό Gianluca Littera, στη φυσαρμόνικα, και την Orchestra Stesichoros υπό τη διεύθυνση του Francesco Di Mauro (βλ. εδώ).

Δημιουργός (Συνθέτης):
Στιχουργός:
Άγνωστος
Χρονολογία έκδοσης:
1981
Τόπος έκδοσης:
Αθήνα
Γλώσσα/ες:
Ελληνικά
Πρώτες λέξεις:
Πού να βρω 'γω βασιλικό
πλατύφυλλο και δροσερό
Εκδότης:
Θεοφιλόπουλος Γιώργος
Χειρόγραφο σημείωμα:
Ναι (Αφιέρωση του Γ. Θεοφιλόπουλου στον Ζάκη και τη Λόλα Κουνάδη)
Φυσική περιγραφή:
Δεμένο σε τόμο 94 σελίδων (με δακτυλογραφημένο τον πρόλογο, την εισαγωγή και τα περιεχόμενα και φωτοτυπημένες τις χειρόγραφες παρτιτούρες), με χαρτονένιο εξώφυλλο
Χαρτί, 35,3 Χ 26 εκ., καλή κατάσταση
Καταλαμβάνει μία ή μισή σελίδα η κάθε παρτιτούρα
Προέλευση:
Αρχείο Κουνάδη
Αναγνωριστικό:
20180801100_17
Άδεια χρήσης:
cc
Παραπομπή:
Αρχείο Κουνάδη, "Πού νά βρω γω βασιλικό", 2019, https://vmrebetiko.gr/item?id=2997
Στίχοι:
Πού να βρω 'γω βασιλικό
πλατύφυλλο και δροσερό

Πού νά 'βρω την αγάπη μου
να στρώνει την αγάπη μου

Δείτε επίσης