Πρόκειται για ένα από τα γνωστότερα τραγούδια των αρχών 20ού του αιώνα, με μεγάλη διαδρομή στη δισκογραφία. Η μελωδία χρησιμοποιήθηκε και σε άλλα τραγούδια μεταγενέστερα. Αφιερωμένο στα κορίτσια από τα Αλάτσατα, παραλιακή πόλη απέναντι από τη Χίο και κοντά στην Σμύρνη, με ελληνικό πληθυσμό, μέρος του οποίου εγκαταστάθηκε στην περιοχή μετά τα "Ορλωφικά" το 1770, προερχόμενο από την Πελοπόννησο. Η Καρατασιανή που αναφέρεται στην πρώτη στροφή είναι η κοπέλα από το Καρατάσι, προάστιο της Σμύρνης. Ο Στ. Αντωνόπουλος στο βιβλίο του "Μικρά Ασία" (Αθήνα 1907) αναφέρει ότι τα Αλάτσατα είχαν πληθυσμό 15.000 κατοίκους εκ των οποίων μόνο 50 ήταν μωαμεθανοί.
Στην παρούσα ηχογράφηση, η τελευταία στροφή που αναφέρεται στην ξενιτιά προστέθηκε από τον Γ. Δεληγιώργη στην Αμερική.
Οι στίχοι του τραγουδιού εμφανίζονται πολύ παλιά. Ο Νικόλαος Φαρδύς ήταν ο πρώτος που το κατέγραψε, το 1876-1877, στη Σμύρνη, και το περιλαμβάνει ο Μάρκος Δραγούμης στο βιβλίο του "85 δημοτικές μελωδίες από τα Κατάλοιπα του Νικολάου Φαρδύ" (Αθήνα 1991).
Η πρώτη ηχογράφηση που έχει βρεθεί μέχρι στιγμής πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη τον Νοέμβριο του 1907, με τον τραγουδιστή Μιχαλάκη (αγνώστων λοιπών στοιχείων) και τίτλο "Ελενίτσα" (Odeon Cx 1727 - 58506), όπου περιέχονται και οι τούρκικες λέξεις "γκιντελίμ μπιζίμ ονταγιά", που σημαίνουν "έλα στην κάμαρά μου".
Για περισσότερες πληροφορίες βλ. Αριστομένης Καλυβιώτης, "Η Μανταλένα-Η Αλατσατιανή, Δυο παραδοσιακές σμυρναίικες μελωδίες και η διαδρομή τους στο χώρο του ρεμπέτικου τραγουδιού", περ. "Συλλογές", τεύχ. 107, Νοέμβριος 1992, σελ. 885-891).
Όπως επισημαίνει ο Stathis Gauntlett (βλ. Gauntlett, Stathis 2003. Greek Recorded Sound in Australia: “A Neglected Heritage”. στο E. Close, M. Tsianikas and G. Frazis (Eds.) “Greek Research in Australia: Proceedings of the Fourth Biennial Conference of Greek Studies, Flinders University, September 2001”. Flinders University Department of Languages – Modern Greek: Adelaide, σελ. 25-46), η ηχογράφηση κυκλοφόρησε και από τη His Master's Voice Αυστραλίας με αριθμό EB56 και περιλαμβάνεται στον αυστραλιανό δισκογραφικό κατάλογο που εξέδωσε η εταιρεία το 1934.