Part of the content is temporarily available only in Greek
Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα τραγούδια του ευρύτερου χώρου της Ελλάδας και της Μικράς Ασίας. Προέρχεται από την τουρκική παράδοση και έγινε μεγάλη επιτυχία κατά την περίοδο που οι εξ Ανατολής κομπανίες έκαναν περιοδείες στην απελευθερωμένη Ελλάδα.
Αναφέρει σχετικά ο Αριστομένης Καλυβιώτης (2015: 120): «Ήταν γνωστό από πολύ ενωρίτερα και αγαπητό στους Τούρκους και τους Έλληνες κατοίκους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Υπήρξε επίσης μεγάλη επιτυχία στην Αθήνα το 1886! Ο Θόδωρος Χατζηπανταζής στο βιβλίο του Της Ασιάτιδος μούσης ερασταί, αναφέρεται εκτενώς στα ανατολίτικα τραγούδια που είχαν μεγάλη επιτυχία στην Αθήνα στα τέλη του 19ου αιώνα και μεταξύ αυτών στο "Μεμό": “Η ανδρική φωνή της Φωτεινής έχει τόνους βαθείς και μυστηριώδεις, αναστεναγμούς σπαράσσοντας την καρδίαν και του πλέον αναισθήτου εφένδη, λαρυγγισμόν μπουλμπούλ (αηδονιού) στέλλοντος τον αντίλαλον του κελαδήματός του από της μιας όχθης του Βοσπόρου εις την άλλην και προ πάντων μια βραχνάδα γλυκειά, βαθειά, ως φωνή δερβίσικου νάι. Μ’ εκείνο το δημοφιλέστατον Μέμο μάλιστα έχει καταγοητεύσει τον κόσμον. Όλοι έχουν μάθει το:
Αμάν Μέμο
Κουζούμ Μέμο
Γιαβρούμ Μέμο
Σεκέρ Μέμο
Εβλιάτ Μέμο”
Επιτυχία σημείωσε το τραγούδι και στη Σμύρνη, όπως μας πληροφορούν η Αγγέλα Παπάζογλου και ο Δημήτρης Αρχιγένης. Ο δεύτερος, στο βιβλίο του Λαογραφικά Γ΄ Η ζωή στη Σμύρνη γράφει:
Άμαν η Αγγελάρα ητραγουδούσε το τούρκικο σαρκί (σαρκί, τουρκικά = τραγούδι) το Μέμο με λόγια: Αμάν Μεμό, τζάνιμ (ψυχή μου), Μεμό, ταμ-ταμ, Μεμό κ.λ.π., οι Τούρκοι που τηνέ ακούανε, ηβγάζανε τα φέσια τους και τα πετάγανε στον αέρα. Το σαρκί αυτό είναι η ιστορία ενός Τούρκου Τσερκέζου (Κιρκάσιου) εφέ (ληστή), που τόνε σκότωσε, κατά λάθος, η πεθερά του.
Σε άλλο σημείο του βιβλίου του, αναφερόμενος στο κέντρο "Τερψιθέα" της Σμύρνης γράφει:
Κ’ ητραγουδούσε η Γκιουζέλ-Κατίνα (γκιουζέλ, τουρκ = ωραίος), ομορφογυναίκα, με ωραία αμυγδαλωτά μάτια. Μαζί τση, ητραγουδούσε κι’ ο Νούρος (τ’ αηδόνι τση Σμύρνης), Κώστας ο Μασσέλος, που ηλώλαινε τσοι μερακλήδες με τα τραγούδια του το Μεμό και το Μαβιλί».
Για τον βιολιστή και τραγουδιστή της ηχογράφησης Kemany Minas Effendi, τον Αρμένιο Minas Chaghatzbanian, βλέπε εδώ.
Πρόκειται για ένα από τα παλαιότερα τραγούδια του ευρύτερου χώρου της Ελλάδας και της Μικράς Ασίας. Προέρχεται από την τουρκική παράδοση και έγινε μεγάλη επιτυχία κατά την περίοδο που οι εξ Ανατολής κομπανίες έκαναν περιοδείες στην απελευθερωμένη Ελλάδα.
Αναφέρει σχετικά ο Αριστομένης Καλυβιώτης (2015: 120): «Ήταν γνωστό από πολύ ενωρίτερα και αγαπητό στους Τούρκους και τους Έλληνες κατοίκους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Υπήρξε επίσης μεγάλη επιτυχία στην Αθήνα το 1886! Ο Θόδωρος Χατζηπανταζής στο βιβλίο του Της Ασιάτιδος μούσης ερασταί, αναφέρεται εκτενώς στα ανατολίτικα τραγούδια που είχαν μεγάλη επιτυχία στην Αθήνα στα τέλη του 19ου αιώνα και μεταξύ αυτών στο "Μεμό": “Η ανδρική φωνή της Φωτεινής έχει τόνους βαθείς και μυστηριώδεις, αναστεναγμούς σπαράσσοντας την καρδίαν και του πλέον αναισθήτου εφένδη, λαρυγγισμόν μπουλμπούλ (αηδονιού) στέλλοντος τον αντίλαλον του κελαδήματός του από της μιας όχθης του Βοσπόρου εις την άλλην και προ πάντων μια βραχνάδα γλυκειά, βαθειά, ως φωνή δερβίσικου νάι. Μ’ εκείνο το δημοφιλέστατον Μέμο μάλιστα έχει καταγοητεύσει τον κόσμον. Όλοι έχουν μάθει το:
Αμάν Μέμο
Κουζούμ Μέμο
Γιαβρούμ Μέμο
Σεκέρ Μέμο
Εβλιάτ Μέμο”
Επιτυχία σημείωσε το τραγούδι και στη Σμύρνη, όπως μας πληροφορούν η Αγγέλα Παπάζογλου και ο Δημήτρης Αρχιγένης. Ο δεύτερος, στο βιβλίο του Λαογραφικά Γ΄ Η ζωή στη Σμύρνη γράφει:
Άμαν η Αγγελάρα ητραγουδούσε το τούρκικο σαρκί (σαρκί, τουρκικά = τραγούδι) το Μέμο με λόγια: Αμάν Μεμό, τζάνιμ (ψυχή μου), Μεμό, ταμ-ταμ, Μεμό κ.λ.π., οι Τούρκοι που τηνέ ακούανε, ηβγάζανε τα φέσια τους και τα πετάγανε στον αέρα. Το σαρκί αυτό είναι η ιστορία ενός Τούρκου Τσερκέζου (Κιρκάσιου) εφέ (ληστή), που τόνε σκότωσε, κατά λάθος, η πεθερά του.
Σε άλλο σημείο του βιβλίου του, αναφερόμενος στο κέντρο "Τερψιθέα" της Σμύρνης γράφει:
Κ’ ητραγουδούσε η Γκιουζέλ-Κατίνα (γκιουζέλ, τουρκ = ωραίος), ομορφογυναίκα, με ωραία αμυγδαλωτά μάτια. Μαζί τση, ητραγουδούσε κι’ ο Νούρος (τ’ αηδόνι τση Σμύρνης), Κώστας ο Μασσέλος, που ηλώλαινε τσοι μερακλήδες με τα τραγούδια του το Μεμό και το Μαβιλί».
Για τον βιολιστή και τραγουδιστή της ηχογράφησης Kemany Minas Effendi, τον Αρμένιο Minas Chaghatzbanian, βλέπε εδώ.
© 2019 KOUNADIS ARCHIVE
